Αναζήτηση / Search

  
Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση
Φαγοκυττάρωση

 

Φαγοκυττάρωση ονομάζεται η ικανότητα των κυττάρων να συλλαμβάνουν και να ενσωματώνουν στο κυτταρόπλασμά τους μικροοργανισμούς ή σωματίδια. Στον ανθρώπινο οργανισμό φαγοκυτταρικές ιδιότητες διαθέτουν τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα, που χαρακτηρίζονται και ως μικροφάγα και το σύστημα των μονοπυρήνων-μακροφάγων.

Τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα και τα μονοπύρηνα παράγονται στο μυελό των οστών και στη συνέχεια αποδεσμεύονται στην κυκλοφορία του αίματος, όπου παραμένουν για σύντομο χρονικό διάστημα. Στην συνέχεια μεταναστεύουν στους ιστούς περνώντας μέσα από το τοίχωμα των αγγείων. Στους ιστούς τα μονοπύρηνα χαρακτηρίζονται πλέον ως μακροφάγα.

Τα φαγοκύτταρα έλκονται εκλεκτικά στις περιοχές ιστικής βλάβης. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται χημειοταξία. Χημειοτακτικές ιδιότητες διαθέτουν ορισμένα βακτηριακά προϊόντα, κλάσματα του συμπληρώματος, αλλά και προϊόντα αποδόμησης των ιστών.

Τα μακροφάγα, λόγω του μεγέθους τους, έχουν την ικανότητα να φαγοκυτταρώνουν σωματίδια και οργανισμούς, που είναι αδύνατον να φαγοκυτταρωθούν από τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα. Συνήθως, τα ουδετερόφιλα πολυμορφοπύρηνα προσελκύονται πρώτα στο χώρο της φλεγμονής, αλλά ο χρόνος ζωής τους είναι περιορισμένος. Τα μακροφάγα ακολουθούν και καθαρίζουν το πεδίο της φλεγμονής από τα ιστικά υπολείμματα και τα άπεπτα σωματίδια.

Η διαδικασία της φαγοκυττάρωσης διευκολύνεται με την καθήλωση στους μικροοργανισμούς ανοσοσφαιρινών ή κλασμάτων του συμπληρώματος. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται οψωνινοποίηση. Η φαγοκυττάρωση διευκολύνεται σε αδρές επιφάνειες και μικρούς χώρους, όπως οι πνευμονικές κυψελίδες. Αντίθετα, δεν είναι αποτελεσματική σε μεγάλες και λείες επιφάνειες.

Το ξένο σώμα εγκολπώνεται με τη βοήθεια αμοιβαδοειδών κινήσεων, μέσω προσεκβολών της κυτταρικής μεμβράνης του φαγοκυττάρου, που δημιουργούνται με συστολή των ινιδίων του κυτταροσκελετού (ενδοκυττάρωση). Το φαγοκυτταρωμένο υλικό περικλείεται στο φαγόσωμα. Στη συνέχεια το φαγόσωμα συντήκεται με τα λυσοσώματα, που αποτελούν οργανίδια του φαγοκυττάρου που περιέχουν τοξικούς παράγοντες. Από τη σύντηξη σχηματίζεται το φαγολυσόσωμα.

Στην θανάτωση του μικροοργανισμού συμβάλλουν αρκετοί παράγοντες. Μετά το σχηματισμό του φαγολυσοσώματος, παρατηρείται στο κύτταρο αύξηση της κατανάλωσης του οξυγόνου και της γλυκόζης, που χαρακτηρίζεται με τον όρο «αναπνευστική έκρηξη». Παράγονται διάφορα προϊόντα με τοξική δράση, όπως το υπεροξειδικό ανιόν (O2-), το υπεροξείδιο του υδρογόνου (H2O2) και η υδροξυλική ρίζα (OH.). Την τοξική δράση του υπεροξειδίου του υδρογόνου ενισχύει ένα ένζυμο των λυσοσωμάτων, η μυελοϋπεροξειδάση. Τα λυσοσώματα περιέχουν επίσης και άλλα ένζυμα που συμβάλλουν στη θανάτωση των μικροοργανισμών. Η λυσοζύμη, οι κατιονικές πρωτεΐνες και η πρωτεΐνη BPI καταστρέφουν το κυτταρικό τοίχωμα των μικροβίων. Η λακτοφερίνη αποστερεί από τα μικροβιακά κύτταρα το σίδηρο, που είναι απαραίτητος για την ανάπτυξή τους. Το χαμηλο pH ενεργοποιεί τα υδρολυτικά ένζυμα των λυσοσωμάτων, με αποτέλεσμα τη διάσπαση των ξένων σωμάτων και την απελευθέρωση των προϊόντων της αποδόμησης στο περιβάλλον του φαγοκυττάρου.

Πολλά νοσήματα (ανοσοανεπάρκειες) μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία της φαγοκυττάρωσης και να καταστήσουν τον οργανισμό ευάλωτο στην ανάπτυξη λοιμώξεων.

Γρίβας Δημήτριος, Ιατρός
Μετά από τις υποδείξεις της Επίκουρης Καθηγήτριας Μικροβιολογίας, Βελεγράκη Αριστέας
Εργαστήριο Μικροβιολογίας
Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Τελευταία αναθεώρηση : 10/5/2006

Πνευματικά δικαιώματα © 2008 - Ασκληπιακό Πάρκο Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών - Πιλοτική εφαρμογή - Ανάληψη ευθυνών
Επιστροφή στην αρχική σελίδα  -  Επικοινωνία


Σας παρακαλούμε να απαντήσετε στο απλό ερώτημα "Θα συνιστούσατε στους φίλους σας και στους γνωστούς σας να επισκεφτούν την Πύλη και να διαβάσουν το συγκεκριμένο κείμενο;" Η απλή αυτή ερώτηση (Business Week, Lanuary 20, 2006 - quoting a Harvard Business Review article) μπορεί να καταδείξει την απήχηση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, σχετικά με το αν επιτελεί το έργο για το οποίο έχει σχεδιαστεί. Βαθμολογήστε στην κλίμακα από 0 εώς 10. Η βαθμολογία σας θα καταχωρηθεί αυτομάτως.