Ο οισοφάγος είναι ένας επιμήκης, μυώδης σωλήνας, μήκους 25 εκ., που αρχίζει από την περιοχή του τραχήλου, στο ύψος του έκτου, περίπου, αυχενικού σπονδύλου. Κατά την κατάποση ο βλωμός της τροφής (μπουκιά) προωθείται από το φάρυγγα προς τον οισοφάγο. Η χάλαση (δηλαδή χαλάρωση) του ανώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, ενός μυϊκού δακτυλίου στο ανώτερο όριο του οργάνου, επιτρέπει τη διέλευση του βλωμού. Στον τράχηλο ο οισοφάγος βρίσκεται πίσω από την τραχεία. Ακολούθως, ο οισοφάγος διασχίζει τη θωρακική κοιλότητα, όπου πορεύεται πίσω από την καρδιά και τα μεγάλα αγγεία και στη συνέχεια ο διέρχεται από το οισοφαγικό τρήμα του διαφράγματος και εισέρχεται στο κύτος της κοιλιάς. Μετά από σύντομη πορεία του, εκβάλλει από τη δεξιά πλευρά, στην καρδιακή μοίρα του στομάχου.

Στο τοίχωμα του οισοφάγου διακρίνουμε μια ισχυρή μυϊκή στιβάδα από επιμήκεις και κυκλοτερείς μυϊκές ίνες, η οποία βοηθά τον περισταλτισμό του οργάνου, δηλαδή τις συσπάσεις, που έχουν ως σκοπό την προώθηση της τροφής. Λίγο πριν την είσοδο στο στομάχι, η κυκλοτερής μυϊκή στιβάδα παχύνεται και σχηματίζεται ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας. Αυτός εμποδίζει την παλινδρόμηση του περιεχομένου του στομάχου, προς τα πίσω, στον οισοφάγο. Στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας ανεπαρκεί και τα γαστρικά υγρά παλινδρομούν προς τον οισοφάγο, με αποτέλεσμα τη διάβρωση του οισοφαγικού βλεννογόνου και το αίσθημα του επιγαστρικού καύσου.

Στο ανώτερο τμήμα του οισοφάγου υπάρχει εκούσιος έλεγχος της λειτουργίας των μυών, όπως για παράδειγμα κατά τη διαδικασία της κατάποσης. Στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου η νεύρωση του μυϊκού τοιχώματος είναι αυτόνομη, δηλαδή δεν μπορεί να επηρεαστεί από τη βούληση, και ο περισταλτισμός του τοιχώματος γίνεται αυτόματα.

Πιάγκου Μάρα, Λέκτορας Ανατομικής
Γρίβας Δημήτριος, Ιατρός
Εργαστήριο Ανατομικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθύντρια : Αναγνωστοπούλου Σοφία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Τελευταία αναθεώρηση : 1/4/2006