Το εντερικό περιεχόμενο προωθείται, μέσω της ειλεοκολικής (ή ειλεοτυφλικής) βαλβίδας στο τυφλό, που αποτελεί την πρώτη μοίρα του παχέος εντέρου. Το τυφλό εντοπίζεται στο δεξιό και κάτω μέρος της κοιλιάς. Οφείλει το όνομά του στο γεγονός ότι προς τα κάτω απολήγει τυφλά, ενώ προς τα άνω συνεχίζεται με κατεύθυνση προς το ανιόν κόλον. Λίγο πιο κάτω από την ειλεοκολική βαλβίδα παρατηρείται ένα άνοιγμα που οδηγεί στο εσωτερικό της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η σκωληκοειδής απόφυση είναι ένας στενός, τυφλός σωλήνας, μήκους 6-10 εκατοστών. Εμφανίζει άφθονο λεμφικό ιστό και γι’αυτό λειτουργικά κατατάσσεται και περιγράφεται στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η σκωληκοειδής απόφυση μπορεί να πάρει διάφορες ανατομικές θέσεις σε σχέση με το τυφλό, πράγμα που έχει ιδιαίτερη σημασία κατά την αξιολόγηση των συμπτωμάτων της οξείας σκωληκοειδίτιδας και κατά την εκτέλεση της σκωληκοειδεκτομής. Η σκωληκοειδής απόφυση κρέμεται από μια πτυχή του περιτοναίου που ονομάζεται μεσεντερίδιο.

Το ανιόν κόλον, μήκους 13-15 εκ., εντοπίζεται στο δεξιό πλάγιο της κοιλίας. Λίγο πιο κάτω από το ήπαρ μεταπίπτει στο εγκάρσιο κόλον, σχηματίζοντας τη δεξιά κολική καμπή. Το εγκάρσιο κόλον πορεύεται οριζόντια με κατεύθυνση από τα δεξιά προς τα αριστερά και μεταπίπτει στο κατιόν κόλον, λίγο πιο κάτω από το σπλήνα, σχηματίζοντας την αριστερή κολική καμπή. Το κατιόν κόλον, μήκους 20-25 εκ., εντοπίζεται στο αριστερό πλάγιο της κοιλιάς.

Το κατιόν κόλον στο κάτω άκρο του μεταπίπτει στο σιγμοειδές κόλον, το οποίο πλησιάζει ξανά προς τη μέση γραμμή του σώματος και οφείλει το όνομά του στις καμπές που παρουσιάζει, που μοιάζουν με το ελληνικό γράμμα σίγμα. Το σιγμοειδές καταλήγει στο ορθό ή απευθυσμένο, την τελική μοίρα του παχέος εντέρου. Στη λήκυθο του ορθού (ή κοπροδόχο λήκυθο), μια διεύρυνση στο κατώτερο τμήμα του ορθού, συσσωρεύονται τα κόπρανα και τα αέρια πριν από την αφόδευση. Με τη διαδικασία της αφόδευσης, τα κόπρανα αποβάλλονται μέσω του πρωκτού.

Κατα μήκος του παχέος εντέρου διακρίνονται τρεις παχύνσεις της μυϊκής στιβάδας του τοιχώματος, που συνιστούν τις κολικές ταινίες. Με την σύσπαση των κολικών ταινιών, ο αυλός του εντέρου βραχύνεται και δημιουργούνται πτυχώσεις στο τοίχωμα, οι κολικές κυψέλες. Οι κολικές ταινίες και οι κολικές κυψέλες δίνουν χαρακτηριστική εμφάνιση στο παχύ έντερο. Το παχύ έντερο αρδεύεται από κλάδους της άνω μεσεντέριας αρτηρίας έως και το επίπεδο της αριστερής κολικής καμπής. Η συνέχεια του εντέρου αρδεύεται από κλάδους της κάτω μεσεντέριας αρτηρίας. Το ανιόν και το κατιόν κόλον καλύπτονται μόνο τμηματικά από το περιτόναιο και κατέχουν θέση οπισθοπεριτοναϊκή. Το εγκάρσιο και το σιγμοειδές κόλον καλύπτονται πλήρως από περιτόναιο. Οι αντίστοιχες περιτοναϊκές πτυχές αποκαλούνται εγκάρσιο μεσόκολο και μεσοσιγμοειδές ή σιγμοειδές μεσόκολο.

Πιάγκου Μάρα, Λέκτορας Ανατομικής
Γρίβας Δημήτριος, Ιατρός
Εργαστήριο Ανατομικής, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθύντρια : Αναγνωστοπούλου Σοφία, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια
Τελευταία αναθεώρηση : 1/4/2006