Αναζήτηση / Search

  
Υποθάλαμος
Υποθάλαμος
Υποθάλαμος
Υποθάλαμος
Υποθάλαμος
Υποθάλαμος
Υποθάλαμος

 

Ο υποθάλαμος είναι μια περιοχή του διεγκεφάλου, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το θάλαμο και σε στενή σχέση με την τρίτη κοιλία του εγκεφάλου. Είναι η περιοχή που εποπτεύει τη λειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Οι υποθαλαμικοί πυρήνες αποτελούν αθροίσματα νευρικών κυττάρων, που έχουν εξειδικευτεί για την τέλεση μιας συγκεκριμένης λειτουργίας.

Ο υποθάλαμος συνδέει το νευρικό με το ενδοκρινικό σύστημα. Αυτό επιτυγχάνεται με την έκκριση από τον υποθάλαμο ουσιών ορμονικής φύσεως, οι οποίες μεταφέρονται στον πρόσθιο λοβό της υπόφυσης (αδενοϋπόφυση) και επηρεάζουν τη λειτουργία της. Η μεταφορά γίνεται μέσω ενός αγγειακού δικτύου κατά μήκος του μίσχου της υπόφυσης, του πυλαίου συστήματος. Οι ορμόνες αυτές είναι

Ο οπίσθιος λοβός της υπόφυσης, που ονομάζεται και νευροϋπόφυση, δεν αποτελείται από αδενικά κύτταρα, αλλά αποτελεί στην ουσία προέκταση νευρικών κυττάρων του υπεροπτικού και παρακοιλιακού πυρήνα του υποθαλάμου. Ο οπίσθιος λοβός της υπόφυσης παράγει τις ορμόνες :

Ο υποθάλαμος παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του σώματος. Ελέγχει τα αισθήματα όρεξης και κορεσμού, ασκώντας καθοριστικό έλεγχο στο σωματικό βάρος.

Παράλληλα, ελέγχει το αίσθημα της δίψας και το ισοζύγιο του νερού. Ειδικά κύτταρα του υποθαλάμου, που βρίσκονται στο τοίχωμα της τρίτης κοιλίας του εγκεφάλου, έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται την περιεκτικότητα σε νάτριο του πλάσματος και ρυθμίζουν αντιστοίχως το αίσθημα της δίψας και την έκκριση της αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH).

Συμβάλλει στην δημιουργία του κιρκάδιου (ημερήσιου) ρυθμού. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω νευρικών ώσεων που καταφθάνουν στον υποθάλαμο από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού, μέσω των οποίων γίνεται εκτίμηση του μήκους της ημέρας (φωτοπερίοδος). Πολλές λειτουργίες του υποθαλάμου ακολουθούν τον κιρκάδιο αυτό ρυθμό. Για παράδειγμα η έκκριση της CRH από τον υποθάλαμο παρουσιάζει διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου, προκαλώντας αντίστοιχες διακυμάνσεις στην έκκριση ACTH και κορτιζόλης.

Στον υποθάλαμο εντοπίζεται το θερμορρυθμιστικό κέντρο και αποτελεί το σημείο δράσης των αντιπυρετικών φαρμάκων. Επίσης, διακρίνονται κέντρα ελέγχου της αρτηριακής πίεσης, της καρδιακής συχνότητας και λειτουργιών του γαστρεντερικού συστήματος.

Παρουσιάζει στενή ανατομική σχέση με το μεταιχμιακό σύστημα, μιας περιοχής του εγκεφάλου, που συμμετέχει στη διαμόρφωση των συναισθημάτων και τον καθορισμό της γενετήσιας συμπεριφοράς (libido). Ο ηλεκτρικός ερεθισμός συγκεκριμένων περιοχών του υποθαλάμου σε πειραματόζωα έχει οδηγήσει στην ανακάλυψη των κέντρων ανταμοιβής και τιμωρίας. Στις περιπτώσεις αυτές το πειραματόζωο επιζητά ή αποφεύγει, αντίστοιχα, τη συνέχιση του ηλεκτρικού ερεθισμού. Ο ισχυρός ερεθισμός των περιοχών αυτών μπορεί να εκλύσει αντιδράσεις οργής ή μανίας. Στον άνθρωπο πιστεύεται ότι με ανάλογο μηχανισμό οι εμπειρίες του ατόμου προκαλούν αίσθημα ανταμοιβής ή τιμωρίας. Θεωρείται, εξάλλου, ότι για την εγγραφή μιας εμπειρίας στη μνήμη θα πρέπει να έχει προηγηθεί συναισθηματική αντίδραση ανταμοιβής ή τιμωρίας. Μόνο τότε η μνημονική εγγραφή είναι ισχυρή και επιτυγχάνεται η μάθηση. Τα υπόλοιπα ερεθίσματα, που είναι η συντριπτική πλειοψηφία, χαρακτηρίζονται ως αδιάφορα και δεν κατακρατώνται στη μνήμη.

Παράλληλα ο υποθάλαμος κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην απάντηση του οργανισμού σε καταστάσεις stress. Η σχέση του υποθαλάμου με τις λειτουργίες του αυτόνομου νευρικού, του ενδοκρινικού, αλλά και του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να εξηγήσει πολλά σωματικά συμπτώματα που παρατηρουνται σε χρόνιες στρεσσογόνες καταστάσεις (έλκος, αμηνόρροια, διαταραχές σωματικού βάρους, διαταραχές ύπνου, υπέρταση κλπ).


Πνευματικά δικαιώματα © 2008 - Ασκληπιακό Πάρκο Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών - Πιλοτική εφαρμογή - Ανάληψη ευθυνών
Επιστροφή στην αρχική σελίδα  -  Επικοινωνία


Σας παρακαλούμε να απαντήσετε στο απλό ερώτημα "Θα συνιστούσατε στους φίλους σας και στους γνωστούς σας να επισκεφτούν την Πύλη και να διαβάσουν το συγκεκριμένο κείμενο;" Η απλή αυτή ερώτηση (Business Week, Lanuary 20, 2006 - quoting a Harvard Business Review article) μπορεί να καταδείξει την απήχηση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, σχετικά με το αν επιτελεί το έργο για το οποίο έχει σχεδιαστεί. Βαθμολογήστε στην κλίμακα από 0 εώς 10. Η βαθμολογία σας θα καταχωρηθεί αυτομάτως.