Η φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη (αδρενοκορτικοτρόπος ορμόνη, κορτικοτροπίνη, ACTH, Adrenocorticotropic Hormone) είναι μια πεπτιδικής φύσεως ορμόνη που παράγεται από τα κορτικοτρόπα κύτταρα του προσθίου λοβού της υπόφυσης, ως αποτέλεσμα της διέγερσης από την υποθαλαμική ορμόνη κορτικοεκλυτίνη (CRH). Η ACTH διεγείρει την έκκριση κορτιζόλης, αλδοστερόνης και ανδρογόνων από το φλοιό των επινεφριδίων. Διεγείρει το πρώτο στάδιο της στεροειδογένεσης, που αφορά τη μετατροπή της χοληστερίνης σε πρεγνενολόνη.

Η ACTH αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα διάσπασης ενός μεγαλύτερού πεπτιδίου της προοπιομελανοκορτίνης (POMC). Άλλα προϊόντα διάσπασης της POMC αποτελούν τα κλάσματα της μελανινοτρόπου ορμόνης (α-MSH, β-MSH, γ-MSH) η β-λιποτροπίνη και η β-ενδορφίνη.

Η έκκριση της ACTH ακολουθεί τις ημερήσιες διακυμάνσεις της έκκρισης CRH από τον υποθάλαμο. Η μέγιστη συγκέντρωση παρατηρείται τις πρώτες πρωινές ώρες, ενώ η ελάχιστη συγκέντρωση παρατηρείται στο μέσο περίπου της νύκτας

Σε αρκετές καταστάσεις αυξάνει η έκκριση ACTH, ως απάντηση στην υποθαλαμική CRH, κοινό χαρακτηριστικό των οποίων είναι το stress. Παραδείγματα αποτελούν η ασθένεια, η μυϊκή εξάντληση, ο πυρετός, ο πόνος, η χειρουργική επέμβαση και η υπογλυκαιμία. Στις καταστάσεις αυτές, η παραγόμενη κορτιζόλη κινητοποιεί τον μεταβολισμό του οργανισμού προς την κατεύθυνση της προσαρμογής προς το στρεσσογόνο παράγοντα.

Το αδένωμα των κορτικοτρόπων κυττάρων του προσθίου λοβού της υπόφυσης εκλύει ανεξέλεγκτα στη κυκλοφορία ACTH και προκαλεί αντιστοίχως υπερκορτιζολαιμία. Ως σύνδρομο Cushing χαρακτηρίζεται το κλινικό σύνδρομο που οφείλεται σε υπερκορτιζολαιμία κάθε αιτιολογίας. Αν η υπερκορτιζολαιμία οφείλεται σε αδένωμα της υπόφυσης, τότε η κατάσταση χαρακτηρίζεται ως νόσος του Cushing.

Και άλλοι όγκοι (π.χ. καρκίνος του πνεύμονα) έχουν την ικανότητα να συνθέτουν και να εκκρίνουν στην κυκλοφορία ACTH. Η εμφάνιση συνδρόμου Cushing στις περιπτώσεις αυτές αποτελεί μια από τις συνηθέστερες παρανεοπλασματικές εκδηλώσεις.