Ο όρχις στην εμβρυϊκή ζωή βρίσκεται μέσα στο κύτος της κοιλίας. Καθώς η ανάπτυξη προχωρά, κατέρχεται για να πάρει την οριστική του θέση μέσα στο όσχεο, πριν από τη γέννηση. Κατά τη διάρκεια της πορείας του συμπαρασύρει τα δικά του αγγεία και νεύρα, και με τον τρόπο αυτό μοιάζει σαν να «κρέμεται» από το κύτος της κοιλίας, από ένα σχηματισμό που ονομάζεται σπερματικός τόνος. Τα περιεχόμενα του σπερματικού τόνου είναι η ορχική αρτηρία (ή αλλιώς έσω σπερματική αρτηρία) που είναι κλάδος της κοιλιακής αορτής, φλέβες, λεμφαγγεία, νεύρα και ο σπερματικός πόρος που μεταφέρει τα σπερματοζωάρια από τον όρχι προς την ουρήθρα.

Πρακτικά αυτό σημαίνει πως η αιμάτωση του όρχι από την ορχική αρτηρία είναι ανεξάρτητη από την αιμάτωση του οσχέου και της παρακείμενης περιοχής. Λόγω της μακράς πορείας του σπερματικού τόνου, υπάρχει ο κίνδυνος συστροφής του. Όταν αυτό συμβεί διαταράσσεται η αιμάτωση του όρχι που γίνεται αποκλειστικά από την ορχική αρτηρία και υπάρχει κίνδυνος νέκρωσής του όρχι.

Η συστροφή του όρχι μπορεί να συμβεί σε παιδιά, εφήβους αλλά και ενήλικες. Ο ασθενής προσέρχεται με βασανιστικό πόνο στο όσχεο, που άρχισε απότομα. Παρατηρείται διόγκωση του οσχέου, αλλά η λεπτομερής κλινική εξέταση συχνά καθίσταται αδύνατη, λόγω του έντονου πόνου. Πολλές φορές μπορεί να παρατηρηθεί πως ο πάσχων όρχις φαίνεται τραβηγμένος προς τα μέσα (προς το έξω στόμιο του βουβωνικού πόρου). Αν κατορθωθεί να γίνει ψηλάφηση του σπερματικού τόνου, αυτός είναι σκληρός και επώδυνος.

Η κατάσταση αυτή πρέπει να διαφοροδιαγνωστεί από την οξεία επιδιδυμίτιδα, στην οποία υπάρχει συνήθως και πυρετός, και από τον κολικό του νεφρού, στον οποίο ο πόνος συχνά αντανακλά στην περιοχή του οσχέου. Στην περίπτωση της συστροφής του όρχι, η ούρηση δεν παρουσιάζει δυσκολία και τα ούρα είναι διαυγή.

Όταν τεθεί η υπόνοια της συστροφής του όρχι, ο ασθενής πρέπει να οδηγηθεί επειγόντως στο χειρουργείο. Δεν πρέπει να δαπανηθεί χρόνος για περιττές εργαστηριακές εξετάσεις. Εκεί ανοίγεται το όσχεο, επισκοπείται ο σπερματικός τόνος και ανατάσσεται η συστροφή. Ο όρχις καθηλώνεται στο δέρμα του οσχέου για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο υποτροπής της συστροφής (ορχεοπηξία). Πρέπει να γίνεται ορχεοπηξία και στον αντίθετο όρχι, επειδή και αυτός έχει προδιάθεση για συστροφή στο μέλλον.

Αν υπάρξει καθυστέρηση στην αντιμετώπιση, ο όρχις νεκρώνεται. Μέσα σε εβδομάδες γίνεται μικρός και ατροφικός. Μπορεί να παρουσιάσει φλεγμονή και διαπύηση, οπότε πρέπει να γίνει ορχεκτομή, για να αφαιρεθούν τα υπολείμματα του νεκρωμένου οργάνου. Στειρότητα εμφανίζεται όταν οι βλάβες είναι αμφοτερόπλευρες.