Φυσιολογικά η εμβρυϊκή καταβολή του θυρεοειδούς αδένα προέρχεται από τον αρχέγονο φάρυγγα. Από μια περιοχή που αντιστοιχεί στο όριο ρίζας και σώματος της γλώσσας και ονομάζεται τυφλό τρήμα, αρχίζει η κατάδυση του θυρεοειδικού ιστού και η μετανάστευσή του, ως την οριστική του θέση στο πρόσθιο μέρος του τραχήλου. Αρχικά, κατά μήκος της διαδρομής του, διατηρείται η επικοινωνία με τον αρχέγονο φάρυγγα, μέσω του θυρεογλωσσικού πόρου. Καθώς η εμβρυϊκή ανάπτυξη προχωρά, ο θυρεογλωσσικός πόρος ατροφεί και εξαφανίζεται. Ο θυρεοειδής αδένας καταλαμβάνει την οριστική του θέση στην πρόσθια τραχηλική χώρα, σε στενή συνάφεια με το θυρεοειδή χόνδρο του λάρυγγα (μήλο του Αδάμ).

Διαταραχή στη φυσιολογική αυτή εξέλιξη και παραμονή υπολειμμάτων του θυρεογλωσσικού πόρου είναι η αιτία για την ανάπτυξη του γλωσσικού θυρεοειδούς και των θυρεογλωσσικών κύστεων.

Στην περίπτωση του γλωσσικού θυρεοειδούς η μετανάστευση αυτή δεν συμβαίνει καθόλου. Θυρεοειδικός ιστός μπορεί να εντοπιστεί στον ενήλικα στη βάση της γλώσσας. Το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς είναι δυνατόν να δείξει απουσία του θυρεοειδικού ιστού από τη φυσιολογική του θέση και παρουσία έκτοπου θυρεοειδικού ιστού στη βάση της γλώσσας. Στη θέση αυτή, αν προκαλεί συμπτώματα δυσφαγίας, πρέπει να αφαιρεθεί, αλλά συνήθως είναι ασυμπτωματικός. Πολλές φορές ο αδένας δεν είναι λειτουργικά επαρκής και χρειάζεται η ορμονική υποκατάσταση με θυροξίνη.

Υπολείμματα ιστού κατά μήκος του θυρεογλωσσικού πόρου δίνουν γένεση στις κύστεις του θυρεογλωσσικού πόρου. Αυτές εντοπίζονται στη μέση γραμμή του τραχήλου. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι ότι κινούνται προς τα πάνω, όταν ο ασθενής βγάλει τη γλώσσα του έξω από το στόμα. Είναι δυνατόν να φλεγμανθούν και να διαπυηθούν. Αν ραγούν προς το δέρμα δίνουν γένεση σε θυρεογλωσσικά συρίγγια. Πολλές φορές οι κύστεις περιέχουν έκτοπο θυρεοειδικό ιστό. Για τη διάγνωση είναι χρήσιμο το σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς και το υπερηχογράφημα, το οποίο θα δείξει την κυστική φύση του μορφώματος. Αν προκαλούν συμπτώματα, πρέπει να αφαιρούνται. Μερικές φορές, για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο υποτροπής, πρέπει κατά τη χειρουργική επέμβαση να αφαιρεθεί και τμήμα του υοειδούς οστού. Πολλές φορές πρέπει να αφαιρεθούν τα υπολείμματα του θυρεογλωσσικού πόρου προς τα άνω, έως και το τυφλό τρήμα, στη ρίζα της γλώσσας.