Ρινορραγία ή επίσταξη ονομάζεται η αιμορραγία από τη μύτη. Είναι συχνή κατάσταση, καθώς η μύτη έχει πλούσιο αγγειακό δίκτυο. Παράλληλα η μύτη είναι προσιτή σε τραυματισμούς, ενώ τα αγγεία πορεύονται κάτω από ένα λεπτό στρώμα βλεννογόνου.

Εμφανίζεται συχνά σε παιδιά και υπερήλικες. Στα παιδιά οφείλεται συνήθως σε τραυματισμούς, ξένα σώματα, τοπικές φλεγμονές ή ξύσιμο της μύτης. Στα ηλικιωμένα άτομα πρέπει να εξεταστεί επίσης η λήψη ασπιρίνης ή αντιπηκτικών φαρμάκων, τα νοσήματα του αίματος, οι προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις και οι νεοπλασίες. Σε αντίθεση με ότι πιστεύεται, η αρτηριακή υπέρταση δεν παρουσιάζει συσχέτιση με την εμφάνιση ρινορραγιών, ούτε η ρινορραγία αποτελεί προάγγελο επέλευσης εγκεφαλικού επεισοδίου. Συχνά, η υψηλή πίεση που μετράται μετά την εμφάνιση ρινορραγίας οφείλεται στο άγχος του ασθενούς και επομένως δεν έχει ένδειξη η άμεση κατακρήμνιση της πίεσης με αντιυπερτασικά φάρμακα. Συχνή είναι η εμφάνιση ρινορραγίας και σε χρήστες κοκαΐνης, λόγω καταστροφής του ρινικού διαφράγματος.

Η ρινορραγία είναι μια κατάσταση που συχνά πανικοβάλλει αδικαιολόγητα ασθενείς και συγγενείς. Η ποσότητα του αίματος που τεκμαίρεται ότι έχει απωλεσθεί συνήθως είναι παραπλανητική. Με τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης συμπεραίνεται αν η απώλεια αίματος είναι αιμοδυναμικά σημαντική. Αν η αρτηριακή πίεση είναι φυσιολογική ή υψηλή, κατά πάσα πιθανότητα η απώλεια αίματος είναι μη σημαντική. Η πτώση της πίεσης με συνοδό ταχυκαρδία δηλώνει πως η ρινορραγία είναι σημαντική. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην τοποθέτηση φλεβικής γραμμής, την ενδοφλέβια χορήγηση υγρών και την άμεση μεταφορά του ασθενούς στο νοσοκομείο, αφού γίνουν οι βασικές ενέργειες για την επίσχεση της αιμορραγίας.

Μέχρι να έλθει ο ασθενής στο γιατρό θα πρέπει να έχει το κεφάλι με κλίση προς τα εμπρός. Συχνά η τοποθέτηση παγοκύστης πάνω στη ρίζα της μύτης μπορεί να επιφέρει αντανακλαστική αγγειοσύσπαση και επίσχεση της αιμορραγίας. Παράλληλα θα πρέπει να τοποθετήσει μια γάζα (ή ένα κομμάτι βαμβάκι) εμποτισμένο με οξυζενέ στο σύστοιχο ρώθωνα και να μην επιχειρεί να το βγάζει διαρκώς προκειμένου να δει αν σταμάτησε η αιμορραγία.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η αιμορραγία εντοπίζεται στο πρόσθιο μέρος της ρινικής θαλάμης, σ’ένα σημείο που ονομάζεται αγγειακή κηλίδα του Kiesselbach, όπου διασταυρώνονται πολλά αγγεία της μύτης. Αφού ο ασθενής φυσήξει δυνατά τη μύτη του για να αφαιρεθούν τα πήγματα, υπάρχει η δυνατότητα να επισκοπηθεί η περιοχή αυτή και να ανευρεθεί το αιμορραγούν αγγείο. Όταν το αγγείο είναι ορατό, υπάρχει η δυνατότητα του χημικού ή ηλεκτρικού καυτηριασμού. Άλλη επιλογή είναι η τοποθέτηση μιας βαζελινούχου γάζας σε σχήμα κορδονιού με πιεστικό τρόπο (πρόσθιος επιπωματισμός). Υπάρχουν και ειδικά υλικά που τοποθετούνται στη μύτη και διαστέλλονται αυτόματα, όταν έλθουν σε επαφή με το αίμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον επιπωματισμό.

Αν μετά την εφαρμογή του πρόσθιου επιπωματισμού παρατηρείται πως η αιμορραγία συνεχίζεται προς τα πίσω, επισκοπώντας το φάρυγγα με ανοιχτό το στόμα, τότε το αγγείο που αιμορραγεί μάλλον είναι στο οπίσθιο μέρος της ρινικής θαλάμης. Ο γιατρός πρέπει να εκτελέσει τον λεγόμενο οπίσθιο επιπωματισμό, που συνδυάζεται με τον πρόσθιο. Άλλη επιλογή είναι η τοποθέτηση καθετήρα Folley μέσα από τη ρινική θαλάμη. Το φούσκωμα του μπαλονιού του καθετήρα μπορεί να πιέσει το αιμορραγούν αγγείο. Η αιμορραγία αναχαιτίζεται συνήθως με τις μεθόδους αυτές. Πολύ σπάνια υπάρχει η ανάγκη να καταφύγουμε σε χειρουργική απολίνωση του υπεύθυνου αγγείου .