Ο γιατρός επεξεργάζεται δεδομένα και πληροφορίες, μέσω των γνώσεων που διαθέτει.

Φάκελος Φροντίδας Υγείας Ασθενούς είναι η τεκμηριωμένη συγκέντρωση πληροφοριών με σκοπό τη διαφύλαξη και ανταλλαγή των γνώσεων

Οι Ηλεκτρονικοί Φάκελοι Φροντίδας Υγείας Ασθενούς είναι αναπαραστάσεις των φακέλων που έχουν δημιουργηθεί σε χαρτί. Δημιουργείται μια νέα προσέγγιση για ένα συνολικό αλλά και κατανεμημένο αρχείο φροντίδας υγείας (ΣΔΒΔ & δίκτυα / τηλεματική). Οι Φάκελοι Φροντίδας Υγείας περιέχουν δημογραφικά στοιχεία, το ιστορικό (οικογενειακό, ασθενούς), αποτελέσματα κλινικής εξέτασης και διαγνωστικών διαδικασιών, διαχείριση φαρμάκων, διαχείριση διοικητικής και οικονομικής φύσεως θεμάτων και εργαλεία για πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων και επεξεργασία των στοιχείων.

Οι Κλινικοί Φάκελοι είναι το σημαντικότερο ίσως εργαλείο για την υποστήριξη της ποιότητας στη κλινική φροντίδα. Είναι η βάση για συστηματική καταγραφή, την καταγραφή των προληπτικών μέτρων, την υποστήριξη της επικοινωνίας και την υπόμνηση προβλεπομένων προβλημάτων υγείας και προγραμματισμένων ενεργειών.

Απαιτήσεις αρχιτεκτονικής για τους Φακέλους :

• προσδιορισμός αποκλίσεων από αναμενόμενες καταστάσεις
• νομική ισχύς
• υποστήριξη ερευνητικών δραστηριοτήτων
• ενδυνάμωση της αποτελεσματικότητας των επαγγελματιών της υγείας
• υποστήριξη της συνεχούς επαγγελματικής αξιολόγησης
• υποστήριξη της ιατρικής εκπαίδευσης
• συμβολή στην υποστήριξη αποφάσεων
• πρόσβαση σε βάσεις γνώσεων
• υποστήριξη διαδικασιών αξιολόγησης
• διευκόλυνση μελλοντικών εξελίξεων

Εξέλιξη σε σχέση με τους φακέλους σε χαρτί :

• εντοπισμός φακέλου
• εντοπισμός της πληροφορίας εντός του φακέλου
• πληρότητα και περιεκτικότητα
• ικανότητα έκφρασης
• πιστότητα
• πολλαπλή χρήση
• προσαρμοστικότητα σε εξελισσόμενες ανάγκες και απόψεις
• ευθύνη συγγραφέα
• ασφάλεια του φακέλου

Η αρχιτεκτονική των Φακέλων Φροντίδας Υγείας αφορά όχι μόνο τα δεδομένα, αλλά και τον τρόπο οργάνωσής τους, ώστε να διατηρείται το πλήρες νόημά τους. Οι πληροφορίες μπορεί να εχουν τη μορφή είτε ελευθέρου κειμένου, είτε δομικών στοιχείων τα οποία διατηρούν την έννοια και το πλαίσιο υπό το οποίο καταγράφηκαν σε ορισμένο σημείο, χρόνο και από συγκεκριμένο επαγγελματία. Συνιστώσες της αρχιτεκτονικής είναι ο φάκελος, τα επεισόδια φροντίδας, οι επαφές, οι ομάδες στοιχειωδών πληροφοριών και οι στοιχειώδεις πληροφορίες. Με τις στοιχειώδεις πληροφορίες παρέχεται η δομή για την καταγραφή των τιμών των προς καταχώρηση στοιχείων (αριθμοί, τμήματα κειμένου, εικόνες, ήχοι, κλπ). Οι στοιχειώδεις πληροφορίες οργανώνονται σε υψηλότερες δομές, οι οποίες φέρουν περισσότερες πληροφορίες. Οι στοιχειώδεις πληροφορίες είναι κατασκευές για την αναπαράσταση των καταγραφών στον φάκελο (πληροφορία με έννοια όταν αντιμετωπίζεται μόνη της). Αποτελείται από όνομα και περιεχόμενο (σύμπτωμα : πόνος στο επιγάστριο, ρυθμός : 84/min, οικογενειακό ιστορικό : μητρικός διαβήτης) και όχι μόνο περιεχόμενο (διαβήτης, 85 mmHg). Οι ομάδες στοιχειωδών πληροφοριών παρέχουν τη δυνατότητα για την αλλαγή του σκοπού των δεδομένων (φάρμακα : τρέχουσα αγωγή ή απλός κατάλογος για το φαρμακείο). Αποτελούν σύνολο στοιχειωδών πληροφοριών (μια ή περισσότερες) ή και υποομάδες στοιχειωδών πληροφοριών (μια ή περισσότερες).

Έστω ότι ο λόγος επίσκεψης ήταν ανησυχία και πόνος στο επιγάστριο για 4 ημέρες, εμετός δύο φορές πριν 4 ημέρες. Οι πληροφορίες οργανώνονται ως εξής:

• Ομάδα : πόνος
• Όνομα στοιχειώδους πληροφορίας : τόπος,  τιμή : επιγάστριο
• Όνομα στοιχειώδους πληροφορίας : διάρκεια, τιμή : 4 (μονάδες : ημέρες)
• Όνομα στοιχειώδους πληροφορίας : σχόλιο, τιμή : ανησυχία

Στις επαφές περιέχεται το μεγαλύτερο μέρος των χαρακτηριστικών που απαιτούνται για την έκφραση των ιατρικών και νομικών προϋποθέσεων των δεδομένων φροντίδας υγείας. Περιέχεται και ο μηχανισμός για το έλεγχο τυχών προσθηκών. Οι επαφές παριστούν το μικρότερο σύνολο δεδομένων που μπορούν ασφαλώς να ανταλλαγούν μεταξύ συστημάτων ΗΙΦ. Είναι οι πληροφορίες, οι οποίες καταγράφονται σχετικά με ένα ασθενή από ένα συγγραφέα/επαγγελματία υγείας, σε μιά μονάδα, κάποια χρονική στιγμή (καταγραφή των αποτελεσμάτων μιας εξέτασης, δημιουργία μιας έκθεσης σχετικά με το πρόβλημα του ασθενούς, ενσωμάτωση διαγνωστικών αποτελεσμάτων).

Σωτηρίου Δημήτριος
Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Φυσικής
Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Τελευταία αναθεώρηση : 1/1/2006