Αναζήτηση / Search

  
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Τα Περιβαλλοντικά Προβλήματα και η αρχή της πρόληψης στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης

 

 

 

Ρυπαντικές ουσίες που μεταδίδονται από τη μητέρα στα έμβρυα

Οι τοξικές ουσίες του περιβάλλοντος που μεταφέρονται από τη μητέρα στο έμβρυο μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές βλάβες στο αγέννητο παιδί. Τα οργανοχλωριούχα, και ιδιαίτερα η διοξίνη, που βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα είναι δυνατόν να προκαλέσουν βλάβη στη νοημοσύνη, το ανοσοποιητικό σύστημα και τα επίπεδα των ορμονών των εμβρύων.

Τα χημικά επίπεδα που προκαλούν μια αναστρέψιμη κατάσταση σ' έναν ενήλικο μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη βλάβη στο έμβρυο. Οι χημικές αυτές ουσίες μεταφέρονται από τον πλακούντα και το μητρικό γάλα.

Φυτοφάρμακα

Τα φυτοφάρμακα είναι χημικές ουσίες και προϊόντα που απελευθερώνονται σε μεγάλες ποσότητες και διασκορπίζονται στο περιβάλλον. Ορισμένες ομάδες χημικών ουσιών έχουν ιδιότητες που προκαλούν την ανθεκτικότητά τους στο περιβάλλον και τη συγκέντρωσή τους στους οργανισμούς σε όλη την αλυσίδα τροφών. Επειδή ο άνθρωπος βρίσκεται στην κορυφή της αλυσίδας αντιμετωπίζει ιδιαίτερο κίνδυνο.

Απόβλητα

Η παραγωγή των αποβλήτων συνεχίζει να αυξάνει. Με το να πετάμε τα απόβλητα στις χωματερές απλά μεταθέτουμε το πρόβλημα για το μέλλον ενώ η αποτέφρωσή τους οδηγεί σε περισσότερα τοξικά αποθέματα καθώς οι επικίνδυνες ουσίες διαφεύγουν στον αέρα. Η πλέον γνωστή και επικίνδυνη ουσία είναι η διοξίνη. Πιστεύεται πως τα απόβλητα θα πρέπει να ελαχιστοποιηθούν με βασικό βοηθό την ανακύκλωση παρόλο που αναγνωρίζονται οι πρακτικές δυσκολίες για την επιτυχία του στόχου αυτού.

Χημικές ουσίες στο περιβάλλον

Στο σώμα μας κυκλοφορούν 300-350 τεχνητά χημικά, τα οποία δεν υπήρχαν πριν 50 χρόνια. Τα χημικά αυτά υπάρχουν ως αποτέλεσμα της δραστηριότητας της χημικής βιομηχανίας. Μερικά, μάλιστα, αποδείχτηκε ότι έχουν την ικανότητα να αλληλοενισχύουν τις επιπτώσεις τους (συνεργιστική δράση).

Τουλάχιστον 20 από αυτά τα χημικά μπορούν να διεγείρουν ή να αναστείλουν τα μόρια - υποδοχείς των οιστρογόνων (Θηλυκές ορμόνες) στα κύτταρα του σώματος. Εικάζεται ότι η ετοιμότητα αυτή των οιστρογονο-υποδοχέων να «υποδεχτούν» άλλα μόρια τόσο εύκολα είναι ένδειξη ότι το περιβάλλον ήταν προηγούμενα «καθαρό» από τέτοιες ουσίες.

Μια σειρά από επιδράσεις στην υγεία αποδίδονται στα σύγχρονα επίπεδα έκθεσης σε περιβαλλοντικούς ρύπους. Ορισμένοι τύποι κακοήθειας, ευαίσθητοι σε γενετήσιες ορμόνες όπως του μαστού (πιθανότητα προσβολής το 1960=1 στις 20 γυναίκες, το 1990= 1 στις 11), του όρχεως και του προστάτη αυξάνονται σε κρούσματα. Υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις ότι η ανδρική γονιμότητα μειώνεται, παρόλο που το Θέμα αυτό συζητείται ακόμη. Άλλες επιδράσεις περιβαλλοντικών χημικών στο έμβρυο, περιλαμβάνουν την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και αλλαγές στην νευρο-συμπεριφορική ανάπτυξη.

Στην πλέον επιβλαβή ομάδα χημικών είναι εκείνα που εμμένουν και επίσης αθροίζονται στο λίπος, έτσι ώστε να επιβαρύνουν την αλυσίδα της τροφής. Αυτά συγκεντρώνονται κατά τη διάρκεια όλης της ζωής και μεταβιβάζονται από τη μητέρα στο παιδί κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Τα χημικά αυτά περιλαμβάνουν π.χ. έναν αριθμό οργανικών χλωρινικών συμπλεγμάτων, μερικά από τα οποία είναι εντομοκτόνα.

Η χημική βιομηχανία έχει ήδη εδραιώσει μια παγκόσμιας διάδοσης συγκεκριμένων ομάδων, βιοαθροιζόμενων χημικών. Μια ομάδα από χημικά, οι ανάλογες της διοξίνης ουσίες, είναι γνωστό ότι προκαλούν ορμονική παρεμβολή, ανοσοκαταστολή και νευρολογικές διαταραχές σε βρέφη αναλογικά με τη δόση που εντοπίζεται στο μητρικό γάλα. Οι επιδράσεις αυτές αφορούν όλο τον πληθυσμό.

Είναι ξεκάθαρο ότι πολλά από τα πλέον ανησυχητικά αποτελέσματα στα ανθρώπινα έμβρυα και βρέφη μπορούν να μετρηθούν. Ενώ λοιπόν ο καρκίνος και οι μείζονες εμβρυακές παραμορφώσεις μπορούν να μετρηθούν εύκολα στους ανθρώπους, οι μικρές αλλαγές του ανοσοποιητικού συστήματος και οι ορμονικές παρεμβολές δεν μπορούν να μετρηθούν. Οι επιδράσεις στον πληθυσμό μπορούν να ανιχνευτούν μόνον σε κατάλληλα σχεδιασμένες επιδημιολογικές μελέτες.

Τα κριτήρια που υιοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την προστασία του κοινού, πολλές φορές δεν επαρκούν για την παροχή ολοκληρωμένης προστασίας. Π.χ. τα κριτήρια για τα κατάλληλα νερά προς κολύμβηση (γαλάζιες σημαίες) μπορούν να συσχετιστούν με επιδημικές μολύνσεις. Υπάρχει αρκετός σκεπτικισμός για το αν μπορεί να υπάρξει ποτέ απόλυτη προστασία.

Οι προσπάθειες που έγιναν για να εφαρμοστούν όρια στη χρήση και τον έλεγχο ρυπογόνων ουσιών όπως SOx και NΟx, δεν πέτυχαν έως τώρα. Επιπρόσθετα, συνεχίζουν να υπάρχουν προϊόντα τα οποία από τη φύση τους είναι πρόδρομοι επίμονων τοξικών ουσιών. Για παράδειγμα πλαστικό ύστερα από καύση οδηγεί στο σχηματισμό ουσιών ανάλογων με την διοξίνη.

Μια σημαντική έγνοια των ερευνητών είναι ότι ορισμένες ομάδες περιβαλλοντικών ρύπων είναι ικανές να προκαλέσουν μικρές και όμως σημαντικές επιδράσεις σε επίπεδο πληθυσμού, οι οποίες προσδιορίζουν και πτυχές της συμπεριφοράς μας.

Οι υπεύθυνοι νομοθέτες έως τώρα δεν φαίνεται να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη ότι ακόμα και χαμηλές δόσεις έκθεσης - κατά την ανάπτυξη - σε μεταβιβαζόμενες από τη μητέρα ρύπους, μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά δια βίου. Οι επιδράσεις στην κοινωνία από μικρές αλλαγές στη μέση συμπεριφορά σε σχέση π.χ. με βία και εγκληματικότητα, είναι απρόβλεπτες.

Αποφάσεις για τον περιορισμό ή την κατάργηση ομάδων χημικών Θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ακόμη και σε χαμηλότερου βαθμού συσχέτιση, όταν η απόλυτη επιστημονική απόδειξη είναι αδύνατη. Μια προληπτική προσέγγιση «αποτίμησης της βαρύτητας» θα πρέπει να υιοθετηθεί ιδιαίτερα σε επίμονους, βιοαθροιζόμενους, τοξικούς, περιβαλλοντικούς ρύπους.

Οι υπεύθυνοι ρυθμιστές των αποφάσεων θα πρέπει να αποδώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στις επιδράσεις των χημικών κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη από ό,τι έχει συμβεί ως τώρα.

Π.Νικολοπούλου – Σταμάτη
Επ. Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής
Κλινικοεργαστηριακός Τομέας
Παθολογικό ανατομείο
Τελευταία αναθεώρηση : 1/1/2006

Πνευματικά δικαιώματα © 2008 - Ασκληπιακό Πάρκο Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών - Πιλοτική εφαρμογή - Ανάληψη ευθυνών
Επιστροφή στην αρχική σελίδα  -  Επικοινωνία


Σας παρακαλούμε να απαντήσετε στο απλό ερώτημα "Θα συνιστούσατε στους φίλους σας και στους γνωστούς σας να επισκεφτούν την Πύλη και να διαβάσουν το συγκεκριμένο κείμενο;" Η απλή αυτή ερώτηση (Business Week, Lanuary 20, 2006 - quoting a Harvard Business Review article) μπορεί να καταδείξει την απήχηση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, σχετικά με το αν επιτελεί το έργο για το οποίο έχει σχεδιαστεί. Βαθμολογήστε στην κλίμακα από 0 εώς 10. Η βαθμολογία σας θα καταχωρηθεί αυτομάτως.