Tου καθηγητή κ. Γ. Χρούσου,
Διευθυντή της Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Η αναδίφηση της ιστορίας της Παιδιατρικής στη χώρα μας οδηγεί στην διαπίστωση ότι η Α' Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών αποτελεί, με τα 150 χρόνια της ύπαρξης της, μία των παλαιοτέρων Παιδιατρικών Κλινικών στην Ευρώπη και τον κόσμο. Η πρώτη οργανωμένη φροντίδα για το παιδί μετά την απελευθέρωση της χώρας μας από τον τουρκικό ζυγό προσφέρθηκε από το Δημοτικό Νηπιακό Ορφανοτροφείο Αθηνών (Βρεφοκομείο) από το 1836. Η εκπαίδευση των φοιτητών του Πανεπιστημίου Αθηνών έγινε αρχικά στο Παιδιατρικό Τμήμα της Αστυκλινικής (1855) με υφηγητή τον Αντώνιο Βιτσάρη. Το 1879 ιδρύθηκε, με τη συνδρομή ευεργετών, στο βρεφοκομείο «της των νοσημάτων των παίδων κλινική» με πρώτο Καθηγητή Διευθυντή τον Αναστάσιο Ζίννη. Έτσι, η Παιδιατρική αποσπάσθηκε οριστικά από την εσωτερική παθολογία και άρχισε να αναπτύσσεται ως ιδιαίτερος κλάδος. Το βρεφοκομείο αποτελεί το λίκνο της ελληνικής παιδιατρικής. Μέσα στο βρεφοκομείο άρχισε και η μεταπτυχιακή εκπαίδευση των ιατρών στην παιδιατρική.

Τα ονόματα των πρώτων καθηγητών συνδέονται με τις προσπάθειες να αποκτήσει η παιδιατρική μόνιμη στέγη. Το 1926, υπό τον Καθηγητή Χ. Μαλανδρίνο η Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών εγκαταστάθηκε στο Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία». Αρχικά διέθετε 79 κλίνες στα διάφορα περίπτερα (Α. Συγγρού, Λοιμωδών ή Μακκά, Κοργιαλένειο, Ιλαράς, Οστρακιάς, Σιμοπούλειον, Νέον Παθολογικόν, Φυματιωδών Μηνιγγίτιδων, Χωρέμειον, Νέον Τμήμα). Από το 1953, επί καθηγεσίας Κ.Β. Χωρέμη, η δύναμη της Κλινικής αυξήθηκε σε 250 κρεβάτια και το 1964 μεταφέρθηκε στον Ε' και ΣΤ' όροφο του κεντρικού κτηρίου όπου λειτουργεί μέχρι σήμερα.

Στη μακρόχρονη πορεία της, η Κλινική ανέπτυξε διάφορα εργαστήρια και τμήματα πρωτοποριακά για τα δεδομένα της χώρας. Κύριος σταθμός της κλινικής ήταν η δημιουργία του Ερευνητικού Εργαστηρίου σύμφωνα με το ιδρυτικό διάταγμα (ΦΕΚ αρ.190/1963), το οποίο εγκαινίασε ο Καθηγητής Κ. Χωρέμης το 1964. To εργαστήριο αρχικά είχε 8 θέσεις (2 επιμελητές, 2 βοηθούς, 3 παρασκευάστριες, 1 βοηθητικό προσωπικό) και λειτούργησε στο ισόγειο του παλαιού Κοργιαλενείου περιπτέρου. Σκοπός της δημιουργίας του ήταν: α) η εργαστηριακή διερεύνηση των ασθενών της κλινικής με την εφαρμογή των πλέον προηγμένων εργαστηριακών μεθόδων που δεν εφαρμόζονταν στο εργαστήριο του Νοσοκομείου και β) η προαγωγή του ερευνητικού έργου των στελεχών και των συνεργατών της κλινικής. Μετά τον θάνατο του Καθηγητού Κ. Χωρέμη (1966), με πρωτοβουλία του Καθηγητή Ν. Ματσανιώτη που τον διαδέχθηκε, το Πανεπιστήμιο Αθηνών μετονόμασε το Ερευνητικό Εργαστήριο σε Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο (ΧΕΕ). Η αρχική περίοδος της καθηγεσίας Ν. Ματσανιώτη (1966-1993) χαρακτηρίστηκε από τη συλλογική προσπάθεια για τη διαμόρφωση της ταυτότητας της Α' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στον κλινικό τομέα πραγματοποιήθηκε η δημιουργία εξειδικεύσεων για την καλύτερη διαγνωστική και θεραπευτική αντιμετώπιση των αρρώστων και την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των παιδιάτρων, ενώ παράλληλα προήχθη ο εργαστηριακός και ερευνητικός τομέας με τη στενή συνεργασία εκπροσώπων των βασικών επιστημών. Παλαιά και νέα στελέχη παρείχαν αξιόλογο επιστημονικό έργο με διεθνή αναγνώριση. Η Κλινική συνδέθηκε άμεσα με τις ερευνητικές μονάδες του Χωρεμείου Ερευνητικού Εργαστηρίου για την εξυπηρέτηση του αρρώστου και την προώθηση της κλινικής και βασικής έρευνας. Η βασική ειδικότητα επεκτάθηκε σε εξειδικεύσεις χωρίς όμως να αποχωρισθεί από τον κύριο κορμό της παιδιατρικής.

Με προσωπική προσπάθεια πολλών ετών, ο Καθηγητής Ν. Ματσανιώτης εξασφάλισε τους οικονομικούς πόρους για το κτίσιμο του νέου Χωρεμείου Αμφιθεάτρου και Ερευνητικού Εργαστηρίου, το οποίο λειτουργεί από το 1990 και καλύπτει ευρύ φάσμα ερευνητικών δραστηριοτήτων αλλά και προσφοράς στο άρρωστο παιδί.

Το έργο ζωής του επόμενου διευθυντή της Κλινικής Καθηγητή Χ. Καττάμη (1993-1998) ήταν η οργάνωση και λειτουργία μονάδας ημερήσιας νοσηλείας ασθενών με μεσογειακή αναιμία. Η μονάδα είναι η πρώτη και μεγαλύτερη στον ευρωπαϊκό χώρο και αποτέλεσε το πρότυπο δημιουργίας άλλων μονάδων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Τον Καθηγητή Χ. Καττάμη διαδέχθηκε η Καθηγήτρια Αικατερίνη Μεταξωτού υπεύθυνη του Εργαστηρίου Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, που λειτούργησε ως τμήμα της Κλινικής με έδρα το Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο από το 1965. Το 1999 αναγνωρίσθηκε ως ανεξάρτητο Εργαστήριο Ιατρικής Γενετικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Κλινικό έργο

Η Α' Παιδιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών περιλαμβάνει 4 νοσηλευτικά τμήματα γενικής παιδιατρικής, ένα Τμήμα Προώρων νεογνών, ένα Τμήμα Λοιμωδών νοσημάτων, ειδικές νοσηλευτικές μονάδες και εξωτερικά ιατρεία. Η Κλινική, δυναμικότητας 234 κλινών, νοσηλεύει 22.330 ασθενείς ετησίως (2003) και επιτελεί τεράστιο έργο πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι από το 2003 ο αριθμός των παιδιών που εξετάσθηκαν στα εξωτερικά ιατρεία τακτικά και εφημερίας είναι 84.400 ασθενείς.

Το προσωπικό της Κλινικής περιλαμβάνει 16 μέλη Δ.Ε.Π. (διδακτικό επιστημονικό προσωπικό), 24 μέλη Ε.Σ.Υ. (του Εθνικού Συστήματος Υγείας) και 52 ειδικευόμενους ιατρούς.

Εκπαιδευτικό έργο

Η εκπαιδευτική δραστηριότητα της κλινικής περιλαμβάνει την προπτυχιακή, μεταπτυχιακή και συνεχή διά βίου μετεκπαίδευση των παιδιάτρων. Διοργανώνει εβδομαδιαίες επιστημονικές συναντήσεις (συζήτηση ενδιαφερόντων περιστατικών, βιβλιογραφική ενημέρωση, διάλεξη προσκεκλημένων ομιλητών και μετεκπαιδευτικά μαθήματα) και την Ετήσια Θεραπευτική Ενημέρωση (37η 2004), στην οποία συμμετέχουν πάνω από 1.500 παιδίατροι. Στην κλινική εκπονείται μεγάλος αριθμός διδακτορικών διατριβών (περίπου 40) από μεταπτυχιακούς παιδιάτρους, ενώ 12 ειδικευμένοι παιδίατροι απασχολούνται σε ειδικά τμήματα ως μεταπτυχιακοί σπουδαστές.

Εκδόσεις: «Δελτίο Α' Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών». Εκδίδεται ανά τετράμηνο ανελλιπώς από το 1954. Ειδικό τεύχος του Δελτίου: Έκδοση των πρακτικών της ετήσιας θεραπευτικής ενημέρωσης. Ενημερωτική έκδοση για τις λοιμώξεις: Εκδίδεται ανά δίμηνο από το 1986 από την Αναπλ. Καθηγήτρια κ. Β. Συριοπούλου και τον Καθηγητή κ. Γ. Σαρόγλου.

Στην ιστοσελίδα της Κλινικής www.pediatrics-uoa.edu.gr καταγράφονται οι δραστηριότητες και ενδιαφέροντα θέματα ιατρικού και κοινωνικού περιεχομένου.

Ερευνητικό έργο

Στόχος για το επιτελούμενο έργο στο Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο είναι η συνεχής προσπάθεια για την ανάπτυξη και αναβάθμισή του. Ενδεικτικά αναφέρονται κατά τομείς ερευνητικά αντικείμενα: Μονάδα Αιματολογίας/Ογκολογίας: Ογκογένεση (μοντέλα κυτταρικού πολλαπλασιασμού, Λειτουργική γενωμική (γονιδιακές οδοί των παιδικών νεοπλασιών), Αγγειογένεση (αγγειογενετικοί παράγοντες). Γενετική: Προεμφυτευτική γενετική διάγνωση καθώς και απομόνωση εμβρυϊκών κυττάρων από την κυκλοφορία της εγκύου για μη επεμβατικό προγεννητικό έλεγχο. Μονάδα Γαστρεντερολογίας και Ηπατολογίας: Έρευνα στη διατροφή, ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, κοιλιοκάκη. Μονάδα Μεσογειακής Αναιμίας: Αποτελεσματικότητα της θεραπείας αιμοσιδήρωσης με νεότερα χημικά φάρμακα σε ασθενείς με μεσογειακή αναιμία. Μονάδα Ενδοκρινολογίας-Μεταβολισμού και Διαβήτη: Μελέτη των καμπυλών αύξησης παιδιών και εφήβων στη χώρα μας. Μελέτη της παχυσαρκίας και του δυσμεταβολικού συνδρόμου στα παιδιά και εφήβους. Μελέτη μοριακών μηχανισμών ενδοκρινικών παθήσεων στα παιδιά. Μονάδα Αναπτυξιακής Παιδιατρικής: Διερεύνηση της συχνότητας και του είδους των διαταραχών συμπεριφοράς της παιδικής ηλικίας. Μονάδα Λοιμώξεων: Εφαρμογή μοριακών τεχνικών για τη διάγνωση λοιμώξεων. Μελέτη της προστατευτικής ικανότητας συζευγμένων βακτηριακών εμβολίων. Μονάδα AIDS: Παρακολούθηση και έρευνα παιδιών με τη νόσο και των οικογενειών τους. Τμήμα Μεταβολισμού Ασβεστίου: Μελέτη των μεταλλάξεων στον υποδοχέα της βιταμίνης D σε ασθενείς με ραχίτιδα. Μελέτη του κολπικού νατριουρητικού πεπτιδίου σε νοσήματα της παιδικής ηλικίας. Μελέτη της ενδοθηλίνης Ι σε νοσήματα της παιδικής ηλικίας. Τμήμα Μεταβολικών Νοσημάτων: Τα κύρια ερευνητικά προγράμματα του Τμήματος αφορούν τη μελέτη των διαταραχών μεταβολισμού λιπαρών οξέων, καρνιτίνης, μιτοχονδριακών ενζύμων, υδατανθράκων, της βιοχημικής και μοριακής διερεύνησης της οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας, όπως και την ενζυμική θεραπεία υποκατάστασης σε ασθενείς με διαταραχές λυσοσωμιακών ενζύμων. Μονάδα Υγείας Μητέρας – Παιδιού: 1983: 1η Πανελλήνια Περιγεννητική Έρευνα (11.500 νεογνά). 1998: 2η Πανελλήνια Περιγεννητική Έρευνα (14.500 γεννήσεις). Διαχρονική μελέτη από γεννήσεως μέχρι 18 ετών (3.500 παιδιά), (Υποπληθυσμός 1ης Πανελλήνιας Περιγεννητικής Έρευνας (Birth cohort).

Το έργο το οποίο έχει επιτελέσει η Παιδιατρική Κλινική στον νοσηλευτικό, εκπαιδευτικό και ερευνητικό τομέα είναι τεράστιο. Στυλοβάτες αυτού του οικοδομήματος υπήρξαν οι μέχρι σήμερα διατελέσαντες διευθυντές-καθηγητές: α) Αντώνιος Βιτσάρης (Υφηγητής 1855-62, Καθηγητής 1862-1882), β) Αναστάσιος Ζίννης (1879-1899), γ) Νικόλαος Πεζόπουλος (1899-1906, Καθηγητής της Παθολογικής Ανατομίας), δ) Χρήστος Μαλανδρίνος (1906-1910), ε) Νικόλαος Δελλαπόρτας (1910-1912, Καθηγητής της Οφθαλμολογίας), στ) Χρήστος Μαλανδρίνος (1912-1928), ζ) Αναστάσιος Αραβαντινός (1928-1929, Καθηγητής της Ειδικής Νοσολογίας), η) Γεώργιος Ν. Μακκάς (1929-1935), θ) Κωνσταντίνος Χωρέμης (1935-1936), ι) Γεώργιος Ν. Μακκάς (1936-1946), ια) Κωνσταντίνος Χωρέμης (1946-1966), ιβ) Ευάγγελος Δανόπουλος (1966-1968), ιγ) Νικόλαος Ματσανιώτης (1968-1993), ιδ) Χρήστος Καττάμης (1993-1998), ιε) Αικατερίνη Μεταξωτού (1998-2000), ιστ) Γεώργιος Χρούσος (2000-σήμερα).

Πνευματικά δικαιώματα © 2008 - Ασκληπιακό Πάρκο Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών - Πιλοτική εφαρμογή - Ανάληψη ευθυνών
Επιστροφή στην αρχική σελίδα  -  Επικοινωνία

Σας παρακαλούμε να απαντήσετε στο απλό ερώτημα "Θα συνιστούσατε στους φίλους σας και στους γνωστούς σας να επισκεφτούν την Πύλη και να διαβάσουν το συγκεκριμένο κείμενο;" Η απλή αυτή ερώτηση (Business Week, Lanuary 20, 2006 - quoting a Harvard Business Review article) μπορεί να καταδείξει την απήχηση της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, σχετικά με το αν επιτελεί το έργο για το οποίο έχει σχεδιαστεί. Βαθμολογήστε στην κλίμακα από 0 εώς 10. Η βαθμολογία σας θα καταχωρηθεί αυτομάτως.

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10