Ο βόθρος της υπόφυσης (ή τουρκικό εφίππιο) αποτελεί το όριο μεταξύ πρόσθιας και οπίσθιας κρανιακής βάσης. Ανήκει στο σφηνοειδές οστούν και είναι ένα από τα ευκολότερα εντοπιζόμενα στοιχεία στην κεφαλομετρική ακτινογραφία.

Στην περιοχή αυτή διακρίνουμε:

• Τον βόθρο της υπόφυσης.
• Τις πρόσθιες κλινοειδείς αποφύσεις.
• Τις οπίσθιες κλινοειδείς αποφύσεις, που συνεχίζουν προς τα πίσω και κάτω στο απόκλιμα.
• Τον κόλπο του σφηνοειδούς οστού, κάτω από την υπόφυση.
• Την σφηνοϊνιακή συγχόνδρωση, περίπου στο μέσο του αποκλίματος, που χωρίζει το σφηνοειδές από το ινιακό οστούν. Η συγχόνδρωση αυτή είναι εμφανής μέχρι την ενηλικίωση (περίπου 20 χρόνια) οπότε συνοστεούται. Προσέξτε μην την συγχέετε με τη διαύγαση της κροταφογναθικής διάρθρωσης γύρω από τον κόνδυλο.

Κινήστε το ποντίκι πάνω στην εικόνα για να δείτε τα ανατομικά στοιχεία που περιγράφονται.

Ο βόθρος της υπόφυσης κοιτώντας από πίσω προς τα εμπρός. Παρατηρείστε τις οπίσθιες κλινοειδείς αποφύσεις που αποτελούν συνέχεια της επιφάνειας του τουρκικού εφιππίου. Αντίθετα, οι πρόσθιες κλινοειδείς βρίσκονται στα πλάγια της υπόφυσης. Έτσι, η σωστή ιχνογράφηση είναι να διαφοροποιούνται από τον βόθρο της υπόφυσης, όπως φαίνεται στο προηγούμενο σχήμα. Το τρήμα του οπτικού νεύρου επι τα εντός των προσθίων κλινοειδών αποφύσεων. Το υπερκόγχιο σχίσμα επι τα εκτός. Χαμηλότερα, το στρογγύλο τρήμα (προς τον πτερυγοϋπερώιο βόθρο).

Ο βόθρος της απόφυσης από τα πλάγια. Φαίνεται η είσοδος του τρήματος του οπτικού νεύρου και η αρχή του αποκλίματος.

Το απόκλιμα, που καταλήγει στο ινιακό τρήμα. Η σφηνοϊνιακή συγχόνδρωση έχει ενασβεστιωθεί.

Παραδείγματα της περιοχής του βόθρου της υπόφυσης.

Ο βόθρος της υπόφυσης παρουσιάζει αρκετή ποικιλομορφία. Παθολογικές καταστάσεις, όπως υπερτροφία της υπόφυσης, μπορεί να αντικατοπτρίζονται στη μορφολογία του οστού. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η αρχική διάγνωση και η αφορμή για περαιτέρω εξετάσεις, μπορεί να τεθεί από την κεφαλομετρική ακτινογραφία, γεγονός που καθιστά τον ρόλο του οδοντιάτρου πολύ σημαντικό. Κινήστε το ποντίκι πάνω στις εικόνες για να δείτε το ιχνογράφημα:

Κεφαλομετρικά σημεία

S (Sella): Το κέντρο του τουρκικού εφιππίου.

Κεφαλομετρικά επίπεδα

Επίπεδο Προσθίας Βάσεως του Κρανίου (S-N): Ορίζεται από τα σημεία Sella και Nasion.

Χαλαζωνίτης Δημήτριος, Επ. Καθηγητής Ορθοδοντικής, E-mail: dhal@dhal.com
Οδοντιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
© 2002
Τελευταία αναθεώρηση : 1/11/2005