To Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ) συμμετείχε από το 1994 σε έργα Τηλεϊατρικής και παρείχε υπηρεσίες Τηλεκαρδιολογίας στα πλαίσια της κοινωνικής προσφοράς του κυρίως σε Κέντρα Υγείας (ΚΥ) και σε περιφερειακά ιατρεία νησιών του Αιγαίου.

Μέχρι το τέλος του 1998 το ΩΚΚ συνδεόταν, μέσω του συστήματος Τηλεϊατρικής, με τα Κέντρα Υγείας Μυκόνου, Σαντορίνης, Σκιάθου, Νάξου, Μήλου, Πλωμάρι Λέσβου, Ασκληπειού και Λίνδου της Ρόδου και το Περιφερειακό Ιατρείο Αρκεσίνης Αμοργού.

Έργο ‘ΤΑΛΩΣ’

Το 1995, το ΩΚΚ αποφάσισε να συμμετάσχει στο έργο Τηλεϊατρικής με την επωνυμία ‘ΤΑΛΩΣ’, για την ανάπτυξη δικτύου παροχής υπηρεσιών τηλεκαρδιολογίας σε Κέντρα Υγείας και περιφερειακά ιατρεία νησιών του Αιγαίου. Αξιοσημείωτη προσπάθεια στο έργο αυτό, αποτέλεσε η συνεργασία δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για την υλοποίηση του έργου.

Ειδικότερα, το έργο επιχορηγήθηκε από την “Interamerican Βοηθείας” και η επιχορήγηση αυτή εκχωρήθηκε από το ΩΚΚ στο Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) για την αγορά και διάθεση πάγιου εξοπλισμού στα Κέντρα Υγείας καθώς και για διοικητική και εκπαιδευτική υποστήριξη.

Στο έργο συμμετείχε το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΙΦ), με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Δημήτριο Σωτηρίου, ο οποίος ήταν και ο Διευθυντής του Έργου, σύμφωνα με την σύμβαση που υπογράφηκε την 12/5/95.

Διαχειριστής του έργου ορίστηκε ο κ. Α Ρογδάκης, Ιατρός-Χειρουργός, Υπεύθυνος Τηλεϊατρικής ΙΚΠΙ.

Τα Κέντρα Υγείας που συμμετείχαν αρχικά στο έργο ‘ΤΑΛΩΣ’, περιλάμβαναν τα νησιά:

• Μύκονο
• Σαντορίνη
• Νάξο
• Μήλο
• Σκιάθο

Το Κέντρο Υγείας Σκιάθου, αντικατέστησε το Κέντρου Υγείας Πάρου που είχε αναφερθεί αρχικά στη σύμβαση που υπογράφηκε.

Αργότερα, το 1996, προστέθηκαν στο έργο ΤΑΛΩΣ :

• το Κέντρο Υγείας Πλωμαρίου της Λέσβου και
• το Περιφερειακό Ιατρείο Αρκεσίνης της Αμοργού

Οι υπηρεσίες μέσω του έργου ΤΑΛΩΣ, συνεχίστηκαν μέχρι το τέλος περίπου του 1997.

Βασικός Σκοπός ΩΚΚ για το έργο ‘ΤΑΛΩΣ’

Βασικός σκοπός της συμμετοχής του ΩΚΚ στο έργο ΤΑΛΩΣ, ήταν η παροχή υπηρεσιών τηλε-καρδιολογίας σε άτομα που χρειάζονται άμεση ιατρική παρέμβαση. Επίσης ήταν επιθυμητή η συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ιατρών σε θέματα Τηλεϊατρικής και καρδιολογίας με έμφαση στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. Το ΩΚΚ πρότεινε την χρήση θρομβολυτικής αγωγής σε οξέα Εμφράγματα που συμβαίνουν σε περιοχές που καλύπτονται μόνο από μονάδες της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε ο θρομβολυτικός παράγοντας «anistreplase» (Apsac), ο οποίος έχει τις λιγότερες επιπλοκές (EMIP study) και συμβάλλει στην έγκαιρη αντιμετώπιση αυτών των ασθενών, οι οποίοι επειδή δεν θεραπεύονται με θρομβόλυση, φθάνουν πλέον με εικόνα καρδιακής ανεπάρκειας στα τριτοβάθμια κέντρα.

Στα πλαίσια αυτά, η επιστημονική επιτροπή Τηλεϊατρικής του ΩΚΚ, είχε διατυπώσει και εκδώσει οδηγίες για τη διάγνωση και αντιμετώπιση του προκάρδιου άλγους καθώς και για τη θεραπευτική αντιμετώπιση επειγόντων καρδιολογικών περιστατικών όπως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, οξύ πνευμονικό οίδημα, καρδιακές αρρυθμίες κ.α. Οι οδηγίες αυτές, μαζί με τα πρωτόκολλα επικοινωνίας, δόθηκαν προς χρήση στα συνεργαζόμενα Κέντρα Υγείας του Αιγαίου.

Εξοπλισμός - Μεθοδολογία

Στο έργο ΤΑΛΩΣ, χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό ‘ΤΑΛΩΣ’ για την τηλε-μετάδοση ηλεκτροκαρδιογραφημάτων (ΗΚΓ) μέσω modem, αρχικά σε περιβάλλον ‘DOS’ και στην συνέχεια σε ‘Windows 3.1’.

Κάθε Κέντρο Υγείας του δικτύου, προμηθεύτηκε για τον σκοπό αυτό από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ένα ψηφιακό καρδιογράφο, ένα διαμορφωτή “modem” και έναν εκτυπωτή. Στο έργο ΤΑΛΩΣ, το ΗΚΓράφημα που λαμβανόταν από τον καρδιογράφο, αποθηκευόταν στον υπολογιστή στην σχετική βάση δεδομένων του ΤΑΛΩΣ. Ο Ιατρός του ΚΥ, όταν το επιθυμούσε, μπορούσε να αποστείλει το ΗΚΓράφημα, μέσω modem, στο ΩΚΚ. Το ενδιάμεσο πρόγραμμα που χρησιμοποιήθηκε για την αποστολή και λήψη των ΗΚΓραφημάτων ήταν το ‘Procomm Plus’. Στη συνέχεια, ο ιατρός του ΚΥ, σύμφωνα με το πρωτόκολλο, επικοινωνούσε με τον Καρδιολόγο του ΩΚΚ, μέσω του τηλεφωνικού κέντρου του ΩΚΚ.

Στο ΩΚΚ, χρησιμοποιήθηκε το σύστημα Τηλεϊατρικής που έχει εγκατασταθεί στο γραφείο της Προϊσταμένης της Μονάδας Εμφραγμάτων, με αρχικό σκοπό την συμμετοχή όλου του προσωπικού στο πρόγραμμα. Ειδικότερα, περιλάμβανε έναν υπολογιστή Pentium, ένα modem και έναν εκτυπωτή. Ο υπολογιστής ήταν πάντα ανοικτός όπως και το modem, επιτρέποντας την επικοινωνία με τα ΚΥ, σε 24ωρη βάση.

Με το πρόγραμμα ΤΑΛΩΣ, όταν επρόκειτο για επείγουσα κλήση, ενημερωνόταν ο εκάστοτε εφημερεύων καρδιολόγος από το τηλεφωνικό κέντρο μέσω ‘beeper’ και επιπλέον ενημερωνόταν το νοσηλευτικό προσωπικό της Μονάδας Εμφραγμάτων, μέσω συστήματος συναγερμού με φωτεινό σήμα. Ο ιατρός του ΩΚΚ, αφού συζητούσε το περιστατικό, έδινε οδηγίες στον ιατρό του ΚΥ, τηλεφωνικά, βάση πρωτοκόλλου και κατέγραφε σε ειδικό έντυπο ή μερικές φορές στην εκτύπωση του ΗΚΓραφήματος, τις παρατηρήσεις του. Εάν δεν επρόκειτο για επείγουσα κλήση, ο Ιατρός του ΩΚΚ, μπορούσε να εκτιμήσει το ΗΚΓράφημα σε δεύτερο χρόνο, αφού το αναζητούσε μέσα από το πρόγραμμα.

Η επικοινωνία, μέσω του ‘ΤΑΛΩΣ’ απαιτούσε, εκτός των ιατρών και την συμμετοχή νοσηλευτικού προσωπικού του ΩΚΚ, για την έναρξη λειτουργίας του προγράμματος μετά από την κλήση από το ΚΥ, καθώς και τη λήψη εκτυπωτικών καταστάσεων.

Ομάδα Τηλεϊατρικής ΩΚΚ

Επιστημονικός υπεύθυνος των προγραμμάτων Τηλε-καρδιολογίας του ΩΚΚ ήταν ο καθηγητής κ. Δ. Κόκκινος, Συντονιστής Καρδιολογικού τομέα και Διευθυντής Α’ Καρδιολογικής κλινικής του ΩΚΚ.

Τα μέλη της επιστημονικής ομάδας για τα έργα Τηλεϊατρικής του ΩΚΚ αποτέλεσαν οι κ.κ.:

• Σ. Μαυρογένη, Καρδιολόγος Επιμελήτρια Α’, Συντονίστρια προγραμμάτων Τηλεϊατρικής ΩΚΚ
• Κ. Στεργιόπουλος, Τέως Διοικητικός Διευθυντής ΩΚΚ
• Δ. Ζαραγκίδης, Τέως Προϊστάμενος Πληροφορικής ΩΚΚ
• Γ. Χαλούτσος, Προϊστάμενος Βιοϊατρικής Τεχνολογίας ΩΚΚ
• Μ. Τσιριντάνη, Τέως Υπεύθυνη Εκπαίδευσης Νοσοκ. Πληροφοριακού συστήματος Νοσηλευτικής Υπηρεσίας ΩΚΚ

Ειδικότερα, για το έργο ‘ΤΑΛΩΣ’, τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής του ΩΚΚ, αποτέλεσαν οι κ.κ. :

• Α. Κονταράτος, Τέως Γενικός Διευθυντής ΩΚΚ
• Σ. Μαυρογένη
• Δ. Ζαραγκίδης,
• Μ. Τσιριντάνη και
• Η. Μποφίλης, Καρδιολόγος

Αποτελέσματα έργου ‘ΤΑΛΩΣ’

Ειδικά με τη χρήση του ‘ΤΑΛΩΣ, αντιμετωπίστηκαν συνολικά τριακόσια περίπου περιστατικά και έγιναν πάνω από διακόσιες δοκιμές με τα Κέντρα Υγείας με τα οποία συνδεθήκαμε. Από τα περιστατικά αυτά, δεκαοκτώ ήταν Οξέα Εμφράγματα του Μυοκαρδίου από τα οποία τα εννέα θρομβολύθηκαν βάση των οδηγιών ιατρών του ΩΚΚ, πραγματοποιήθηκαν τέσσερεις αγγειοπλαστικές επεμβάσεις στο ΩΚΚ και τα υπόλοιπα αντιμετωπίστηκαν συντηρητικά. Ακόμα σημειώνουμε την τοποθέτηση βηματοδότη (Αύγουστος 1997) σε ασθενή με βραδυκαρδία σε έδαφος υπερτασικής μυοκαρδιοπάθειας.

Συγκεντρωτικά:

Επιστημονικές Ανακοινώσεις - Συνέδρια - Εκπαίδευση φοιτητών

Το ΩΚΚ μέχρι το τέλος του 1998 έκανε τέσσερεις ανακοινώσεις σε σχετικά επιστημονικά συνέδρια στις οποίες έγινε αναφορά στο έργο ‘ΤΑΛΩΣ’ (London, Toulouse, Montreal, Καβάλα). Επίσης έχει οργανώσει δύο παρουσιάσεις τύπου για τα θέματα Τηλεκαρδιολογίας του ΩΚΚ (1997, 1998).

Οι επιστημονικοί υπεύθυνοι του ΩΚΚ έχουν εκπαιδεύσει μεταπτυχιακούς φοιτητές του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του τμήματος Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας του ΤΕΙ Αθήνας σε θέματα Τηλεϊατρικής. Επίσης έχουν ενημερώσει ενδιαφερόμενους επισκέπτες για θέματα Τηλεϊατρικής από χώρες της Ευρώπης και έχουν γίνει ξεναγήσεις στους σχετικούς χώρους του ΩΚΚ.

Γενικά Συμπεράσματα

Η ανάπτυξη της συνεργασίας με τα ΚΥ αποδείχτηκε ιδιαίτερα εποικοδομητική διότι οι γιατροί των συνεργαζόμενων ΚΥ είχαν την συμπαράσταση και κάλυψη των εξειδικευμένων συναδέλφων τους στο ΩΚΚ ιδίως για την αντιμετώπιση οξέων καρδιολογικών περιστατικών.

Οι χρήστες των υπηρεσιών Τηλεϊατρικής για την συνέχιση του προγράμματος, διατύπωσαν την ανάγκη για ταχεία και καλής ποιότητας απεικόνιση εικόνας και δεδομένων των ασθενών με τη λειτουργία πιο εύχρηστων συστημάτων καθώς και δυνατότητα συνεχούς υποστήριξης σε 24ωρη βάση από το ΩΚΚ. Επίσης επιδίωξαν την καλύτερη δυνατόν συνεργασία των φορέων μέσω αυτού του συστήματος.

Έργο ‘ΤΑΛΩΣ’
Δρ Μαρία Τσιριντάνη
Τελευταία αναθεώρηση : 1/1/2006