Κάθε εγκυμοσύνη που υπερβαίνει τις 42 εβδομάδες ή τις 294 μέρες από την πρώτη μέρα της τελευταίας εμμήνου ρύσεως (ΤΕΡ) της εγκύου, ονομάζεται παρατασική. Περίπου το 7% των νεογέννητων έχουν ηλικία κύησης μεγαλύτερη από 42 εβδομάδων.

H πρώτη αναφορά στην παρατασική εγκυμοσύνη έγινε το 1902 από τον Ballantyne. Από τότε, πολλες μελέτες αφορούν την παρατασική εγκυμοσύνη και περιγράφουν τις μεταβολές της μήτρας μετά τις 42 εβδ., την επίδρασή τους στο κύημα, τους κινδύνους που ενέχονται για τη μητέρα και το έμβρυο και τέλος τους τρόπους που θα μπορούσε να παρακολουθείται και να αντιμετωπισθεί μια τέτοια εγκυμοσύνη.

Είναι άγνωστη η αιτία που προκαλεί την παρατασική εγκυμοσύνη. Αναφέρονται, ο λανθασμένος υπολογισμός της ηλικίας κύησης και προηγούμενες παρατασικές εγκυμοσύνες.

Παρ’ όλο που υπάρχει διαφωνία ως προς το εάν η παρατασική εγκυμοσύνη είναι παθολογική ή εαν αποτελεί φυσιολογική κατάσταση, οπωσδήποτε προκαλεί μεγάλη ανησυχία τόσο στους μαιευτήρες όσο και στις μητέρες και συχνά συγκαταλέγεται στις εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου.

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα ποσοστά τόσο των ενδομήτριων όσο και των περιγεννητικών θανάτων είναι ιδιαίτερα αυξημένα.. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη μελέτη των Hilder et al το 1998 όπου τα θνησιγενή έμβρυα 43 εβδ. ήταν εξαπλάσια αυτών, ηλικίας 37 εβδ. Εχουν αναφερθεί επίσης υψηλότερα ποσοστά καισαρικών τομών, τραυματισμών του κόλπου κατά τη διάρκεια φυσιολογικού τοκετού λόγω μακροσωμίας και δυσμενής έκβαση του τοκετού λόγω εισρόφησης μηκωνίου, ολιγοϋδράμνιου ή άλλου επιβαρυντικού παράγοντα.

Τα έμβρυα που γενίουνται αργότερα από την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού χαρακτηρίζονται απο το «σύνδρομο υπερωριμότητας», το οποίο αποτελεί μια ήπια μορφή του συνδρόμου ενδομήτριας καθυστέρησης ανάπτυξης. Μετά την 42η εβδ τα νεογνά παρουσιάζουν επιβράδυνση αύξησης, αφυδατωμένο, ξηρό δέρμα και απολέπιση της επιδερμίδας, χρωστική μηκωνίου στα νύχια, το δέρμα και τον ομφάλιο λώρο και απουσία σμήγματος και τρίχωσης στο κεφάλι.

Προκειμένου να αποφευχθούν οι επιπλοκές που αναφέρθηκαν και να γεννηθεί ένα υγιές μωρό, συνιστάται μια πιο εντατική παρακολούθηση της εγκυμοσύνης με τις ήδη γνωστές δοκιμασίες του βιοφυσικού προφίλ και των υπερήχων. .

Με την υπερηχογραφία Doppler επιτυγχάνεται η εκτίμηση της παροχής αίματος στα αγγεία της μητροπλακουντιακής μονάδας και κατ’ επέκταση της φυσιολογικής ή μη εξέλιξης της κύησης, εκτιμάται ο βαθμός υποξίας του εμβρύου και αντιμετωπίζεται πλέον, το εμβρυο και η μητέρα κατάλληλα.

Σε μία φυσιολογική εγκυμοσύνη, τις πλέον χαμηλες αγγειακές αντιστάσεις έχουν τα αγγεια του πλακούντα και ακολουθούν οι εγκεφαλικές αρτηρίες. Θεωρώντας σταθερό το μεταφορτίο της καρδίας, η κατανομή του αίματος ακολουθει την οδό των χαμηλότερων αντιστάσεων. Γι’ αυτό και η μεγαλύτερη ποσότητα αίματος κατευθύνεται στον πλακούντα.

Προς το τέλος όμως της εγκυμοσύνης, οι ανάγκες του εγκεφάλου σε αίμα αυξάνονται αυτές καθ’εαυτές, αλλά και συγκριτικά με τα άλλα όργανα. Υπάρχουν δυο μηχανισμοί να αυξηθεί τότε η ροή αίματος στον εγκέφαλο:

• Είτε να «ανοιξουν» νέα κανάλια κυκλοφορίας
• Είτε να «κλείσουν» ήδη υπάρχοντα περιφερικά κανάλια

Ο πρώτος επιτυγχάνεται με τη μείωση των αντιστάσεων των εγκεφαλικών αρτηρίων. Καθώς βέβαια, η ανακατανομή αυτή του αίματος (brain sparing effect), δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος της αιμάτωσης του πλακούντα, ο δεύτερος επιτυγχάνεται με αύξηση της αντίστασης των αγγείων των άκρων.

Ας δούμε πιο εκτεταμένα τις κυριότερες αρτηρίες που εξετάζουμε με το Doppler και πώς μεταβάλλονται τα ευρήματα από αυτές και από τον πλακούντα πλησιάζοντας το τέλος της εγκυμοσύνης.

Η αύξηση του βάρους του πλακούντα είναι ιδιαίτερα μεγάλη, καθώς απο 6 gr. σε ηλικία κύησης 6 εβδ., στο τέλος της κύησης αγγίζει τα 500 gr. Το έμβρυο αυξάνει περισσότερο απο 500 gr το βάρος του και έτσι, η σχέση βάρους πλακούντα προς

βάρος εμβρύου μειώνεται σημαντικά και στο τέλος της εγκυμοσύνης είναι μόλις 0.13, όταν την 16η εβδ. είναι 1.16.

Η ροή αίματος στον πλακούντα αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με μέγιστη τιμή τα 320 ml/min στις 37-38 εβδ. Τις τελευταίες 2 εβδ της κύησης μειώνεται κατα 300 ml/min. Η σχέση της ροής αίματος στον πλακούντα με το βάρος του εμβρύου είναι σταθερά 120 ml/min/kg και μπορεί να μειωθεί στα 90 ml/min/kg ενώ παράλληλα μειώνεται το R.I της πλακουντιακής κυκλοφορίας από 0.6 σε 0.5.

Η ροή στη μητριαία αρτηρία αυξάνει σταθερά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και απο 190 ml/min, φθάνει τα 680 ml/min στην παρατεταμένη εγκυμοσύνη. Η διάμετρός της αυξάνει από 1.6 mm πριν την εγκυμοσύνη σε 3.7 mm. O λόγος της μέγιστης συστολικής ταχύτητας προς τη μέγιστη τελο-διαστολική ταχύτητα μειώνεται από 5.3 σε 2.3 και το R.I. από 0.81 σε 0.57 προς το τέλος της εγκυμοσύνης. Σήμερα δεν προτιμάται η μελέτη των μητριαίων αρτηριών με Doppler στην περίπτωση της παρατασικής εγκυμοσύνης καθώς δεν δίνει πολύ αξιόπιστα αποτελέσματα.

Πολύ μεγάλο μέρος της εκτίμησης της κατάστασης στην παρατεταμένη κύηση έχει η ομφαλική αρτηρία (ΟΑ). Η πρώτη αναφορά στη βιβλιογραφία της μελέτης της ομφαλικής αρτηρίας με τη μέθοδο Doppler γίνεται το 1977. Ο όγκος αίματος της ΟΑ αυξάνεται στην πορεία της εγκυμοσύνης. Οι υψηλές τιμές αγγειακών αντιστάσεων που υπάρχουν το 1ο τρίμηνο, σταδιακά μειώνονται. Αυτό αποδίδεται στην ωρίμανση του πλακούντα και την αύξηση των λειτουργικών αγγείων.

Eικόνα 1 Η μεταβολή των κυματομορφών Doppler της ομφαλικής αρτηρίας σε συνάρτηση με την ηλικία κύησης

Το 40% του αίματος της κυκλοφορίας του εμβρύου κατευθύνεται στον πλακούντα μεσω των δυο ομφαλικών αρτηριών. Επομένως, η εκτιμηση της ροής σ’αυτές, μας δίνει πληροφορίες για την κυκλοφορία του αίματος στην μητροπλακουντιακή μονάδα.

Κατά την εξέλιξη της εγκυμοσύνης, τα κύματα Doppler της ομφαλικής αρτηρίας δείχνουν μια προοδευτική μείωση της τελο-διαστολικής ταχύτητας ροής και μια αύξηση του Ρ.Ι.

Εικόνα 2.αύξηση του Ρ.Ι της ομφαλικής αρτηρίας την 42η εβδομάδα κύησης

Εικ 3 Doppler και εγχρωμο υπερηχογραφημα ομφαλικής αρτηρίας

Αορτή

Η ροή αίματος στην αορτή παρουσιάζει μεγάλη αύξηση από τη 17η ως την 32η εβδ., παραμένει σταθερή ως την πιθανή ημερομηνία τοκετού και μειώνεται έπειτα ως την 42η εβδ.

Οι τιμές των παραμέτρων της κατιούσας αορτής σε συνάρτηση με την ηλικία κύησης φαίνονται στον παρακάτω πίνακα.

Πίνακας 1. Ποσοτικοί και ποιοτικοί δείκτες της κατιούσας αορτής του εμβρύου σε διαφορετικές ηλικίες κύησης (TASAV=temporal average of spatial average velocity, MVmax=μέγιστη ταχύτητα κατά τη συστολή)

Οι ποσοτικές μετρήσεις δεδομένων, όπως ο καρδιακός ρυθμός, το TASAV, η διάμετρος,η ταχύτητα ροής και η MVmax, που δίνουν κάποιες διαφορές στις τιμές με την αύξηση της ηλικίας κύησης, έχει βρεθεί οτι δεν είναι πολύ ακριβείς και τείνουν να εγκαταληφθούν. Οι ποιοτικές αναλυσεις των κυματομορφών που δίνει το Doppler στηρίζονται κυρίως στους δείκτες S/D και P.I. Εννίοτε χρησιμοποιείται το R.I λόγω της μεγαλύτερης ευαισθησίας που έχει στην αναγνώριση μεταβολών στην κυματομορφή.

Μετά τις 40 εδβ, έχει βρεθεί ότι η αιματική ροή μειώνεται σταθερά, χωρίς να συνεπάγεται αυτό αλλαγή στο R.I. Εκτός από τη μειωμένη μέση ταχύτητα ροής, παρατηρούμε και μια απότομη πτώση της ταχύτητας στο τέλος της συστολής, η οποία κάποιες φορές είναι τόσο διακριτή ώστε εμφανίζεται μια εντομή (notch) στην κυματομορφή που μας δίνει το μηχάνημα Doppler

Εικ 4.παρατασικη εγκυμοσύνη: η κυματομορφή της κατιούσας αορτής του εμβρύου εμφανίζει μια εντομή (notch) στην αρχή της διαστολής

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται 2 περίπου εβδ πριν την έναρξη του «αυτόματου» τοκετού και συμπίπτει με σημαντική διαστολή της κατιούσας αορτής του εμβρύου. Πλέον θεωρείται φυσιολογικό εύρημα σε παρατεταμένες κυήσεις.

Εικ 5 Εγχρωμο υπερηχογράφημα και Doppler εμβρυϊκής αορτής

Εγκεφαλικές Αρτηρίες

Οι εγκεφαλικές αρτηρίες ευθύνονται για την αιμάτωση του εγκεφάλου, και γι’αυτό είναι σημαντική η δυνατότητά μας να τις μελετάμε με το Doppler. Οι καρωτιδικές αρτηρίες (κοινή, έσω, έξω) είναι οι πιο εύκολα προσβάσιμες και ως εκ του τουτου, είναι οι πρώτες που μελετήθηκαν. Σήμερα είναι εξ ίσου εύκολο να εξετασθούν οι αρτηρίες του κύκλου του Willis, ιδίως δε η μέση εγκεφαλική.

Στην κοινή καρωτίδα, αυξάνεται συνεχως η ταχύτητα ροής κατά την εξέλιξη της εγκυμοσύνης, ενώ μειώνεται το Ρ.Ι. μετά την 32η εβδ.

Εικ 6 ‘Εγχρωμο υπερηχογράφημα και Doppler μεσης εγκεφαλικής αρτηρίας

Η μέση εγκεφαλική αρτηρία (ΜΕΑ), είναι μαζί με την ΟΑ αυτές που πιο συχνά μελετώνται στις περιπτώσεις παρατασικής εγκυμοσύνης. Τα κύματα της ΜΕΑ έχουν μια τυπική διφασική μορφή, με συνεχή ροή κατά τη διαστολή. Η ταχύτητα ροής στην ΜΕΑ αυξάνεται όσο προχωρά η εγκυμοσύνη. Στην παρατασική εγκυμοσύνη, όπως έχει ήδη ειπωθεί, το έμβρυο υφίσταται μια μορφή ήπιας υποξίας, οπότε και διαστέλλονται οι αρτηρίες για να διατηρηθεί η αιματωση του εγκεφάλου, της καρδιάς και των επινεφριδίων. Αυξάνεται επομένως η τελο-διαστολική πίεση, η οποία συνεπάγεται μείωση του Ρ.Ι., R.I. και του S/D στο τέλος της εγκυμοσύνης.

Εικ. 7 Φαινεται η αυξηση της ταχύτητας ροής στη ΜΕΑ και η άμεση και στενή σχέση που έχει αυτή η αύξηση με τη μείωση του Ρ.Ι. την 42η εβδ.

Εικ. 8 Φαινεται η μείωση του R.I. της ΜΕΑ την 42η εβδ.

Στη νεφρική αρτηρία παρατηρείται γραμμική μείωση του Ρ.Ι. από τη 18η ως την 42η εβδ. κύησης. Αντίθετα με τις άλλες αρτηρίες, το υπερηχογράφημα της μηριαίας αρτηρίας δείχνει γραμμική αύξηση του Ρ.Ι με την αύξηση της ηλικίας κύησης, όπως επίσης θεωρείται φυσιολογικό εύρημα στον υπέρηχο 3ου τριμήνου να βρεθεί αναστροφή ροής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σημαντικές αλλαγές έχουμε και στον ισθμό της αορτής .

Πειραματικές και κλινικές μελέτες δείχνουν ότι αύξηση της αντίστασης της εμβρυο-πλακουντιακής κυκλοφορίας προκαλεί πρώιμες μεταβολές των κυμάτων του ισθμού της αορτής, πριν ακόμα εμφανισθεί κάποια μεταβολή στις κυματομορφές της ομφαλικής αρτηρίας. Για τα κύματα του ισθμού της αορτής υπάρχει ο δείκτης Β.Ι., ο οποίος αυξάνεται σε όλη τη διάρκεια της κύησης. Σε παρατασική εγκυμοσύνη εμφανίζεται στο έγχρωμο Doppler αντίστροφη ροή στον ισθμό της αορτής από το βοτάλλειο πόρο. Αυτές οι μεταβολές των κυμάτων, αντικατοπτρίζουν διαταραχές στην πνευμονική και συστηματική κυκλοφορία, και έπονται αυξημένων αντιστάσεων στο αγγειακό υπόστρωμα της αορτής ή μειωμένων αντιστάσεων στην κυκλοφορία του εγκεφάλου.

Συμπερασματικά τα ευρήματα των υπερήχων Doppler στο τέλος της εγκυμοσύνης και στην παρατασική εγκυμοσύνη φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Πιν 2 παρατασική εγκυμοσύνη. Υπερηχογραφικά ευρήματα με τη μέθοδο Doppler

Σκοπός της μελέτης όλων των μεταβολών που υφίστανται τα αγγεία κατά την εγκυμοσύνη και της προσπάθειάς μας να μπορούμε να τις διαγνώσουμε με την υπερηχογραφία Doppler, αποσκοπεί στην περαιτέρω συσχέτιση αυτών με παθολογικές καταστάσεις και επομένως τη χρησιμοποίηση του Doppler για τη διάγνωση αυτών.

Υπάρχει μια σειρά παθολογικών καταστάσεων που επιπλέκουν την παρατασική εγκυμοσύνη, όπως το ολιγοϋδράμνιο και οι ανωμαλίες του πλακούντα. Εχουν γίνει πολλές μελέτες που ασχολούνται με το κατά πόσο μπορεί ή όχι να προβλεφθεί η δυσμενής έκβαση του τοκετού (adverse outcome), και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα προς όφελος τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου.

Το δυσμενές αποτέλεσμα του τοκετού ορίζεται απο τα στοιχεία του πίνακα 3.

Πίνακας 3

Παρακάτω, παραθέτουμε ενδεικτικά κάποιες εργασίες και τα συμπεράσματά τους. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η συσχέτιση της μεταβολής της αντίστασης στη ροή της ΟΑ ή της ΜΕΑ δεν δίνει πάντα θετική συσχέτιση με το αποτέλεσμα του τοκετού. Αυτό γίνεται σαφές στον παρακάτω πίνακα:

Πίνακας 4. Μελέτες που εξετάζουν τη σχέση μεταξύ της μητριαίας ή/και της ομφαλικής αρτηρίας και της ΜΕΑ του εμβρύου, στην προσπάθεια να προβλεφθεί η δυσμενής έκβαση του τοκετού.

Σημαντικό στοιχείο στη μελέτη της παρατασικής εγκυμοσύνης είναι η ελάττωση του όγκου του αμνιακού υγρού , (δεικτης του αμνιακού υγρού, ΔΑΥ, κάτω των 5 εκατοστών). Η ελάττωση αυτή σχετίζεται με επιβράδυνση του εμβρυϊκού καρδιακού ρυθμού και αυξημένο κίνδυνο εισρόφησης μηκωνίου. Το ολιγοϋδράμνιο οφείλεται είτε στη μειωμένη εμβρυϊκή νεφρική διήθηση και μειωμένη παραγωγή ούρων μετά την 40η εβδ, είτε στην ανακατανομή που συμβαίνει στην εμβρυϊκή κυκλοφορία. Υπάρχουν αντικρουόμενες μελέτες ως προς το κατά πόσο, η μειωμένη ποσότητα του αμνιακού υγρού προκαλεί προβλήματα στο παρατασικό έμβρυο κατά τον τοκετό και μετά από αυτόν.

Οι Bar Hava et al το 1995, ανέλυσαν τα κύματα που έδινε η νεφρική και η μέση εγκεφαλική αρτηρία σε 57 παρατασικές εγκυμοσύνες και συνέκριναν τα αποτελέσματα μεταξύ αυτών που επιπλέκονταν με μειωμένο όγκο αμνιακού υγρού και αυτών με φυσιολογικό όγκο. Παρ’ όλο που ανέμεναν ότι η εμβρυϊκή ασφυξία λόγω του ολιγοϋδράμνιου θα προκαλούσε μείωση των αντιστάσεων της εγκεφαλικης κυκλοφορίας και αύξηση των αντιστάσεων της νεφρικής κυκλοφορίας, δεν παρατηρήθηκαν τέτοιες διαφορές.

Οι Weiner et al το 1996, χρησιμοποιώντας το Doppler,συνέκριναν την λειτουργικότητα των κοιλιών της καρδίας, 2 ομάδων παρατασικών εμβρύων με μια ομάδα-μάρτυρα εμβρύων ηλικίας 38-41 εβδ. Η πρώτη ομάδα παρατασικών εμβρύων με φυσιολογικό όγκο αμνιακού υγρου ( ΔΑΥ >6 εκατοστα), δεν εμφάνισε διαφορές από τα κανονικά τελειόμηνα έμβρυα. Αντίθετα, η δεύτερη ομάδα παρατασικών εμβρύων, με μειωμένο όγκο αμνιακού υγρού, εμφάνισε στατιστικώς σημαντικες διαφορές στην λειτουργία της δεξιάς καρδίας, σε σχέση με την ομάδα-μάρτυρα. Τότε είχαν συμπεράνει ότι η διαταραχή της καρδιακής λειτουργίας μπορεί να προϋπήρχε ή να ήταν τυχαία σύμπτωση, με την ανάπτυξη ολιγοϋδράμνιου.

Το 2000, οι Selam et al, μελετήσαν 38 κυήσεις ηλικίας μεγαλύτερης των 41 εβδομάδων, εκ των οποίων στις 10 υπήρχε μικρότερος και στις 28 φυσιολογικός όγκος αμνιακού υγρού. Ασχολήθηκαν με το P.I. της μέσης εγκεφαλικής, της νεφρικής, της ομφαλικής αρτηρίας, της κάτω κοίλης φλέβας και του φλεβικού πόρου. Στις περιπτώσεις του ολιγοϋδράμνιου παρατηρήθηκε μείωση του Ρ.Ι. της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας, αύξηση του Ρ.Ι. της νεφρικής, του λόγου Ρ.Ι. εγκεφαλικής/ Ρ.Ι. ομφαλικής, και του Ρ.Ι. της κάτω κοίλης φλέβας. Έμεινε ανεπηρέαστο, παρά το ολιγοϋδράμνιο, το Ρ.Ι. του φλεβικού πόρου. Είχαν τότε καταληξει ότι το ολιγοϋδράμνιο στην παρατασική εγκυμοσύνη σχετίζεται με ανακατανομή του αίματος στην εμβρυϊκή κυκλοφορία (brain sparing effect), ως αποτέλεσμα της τάσης του εγκεφάλου να διατηρεί εφεδρείες, με μειωμένη αντίσταση στην μέση εγκεφαλική αρτηρία και με αυξημένη αντίσταση στην εμβρυϊκή κάτω κοίλη φλέβα.

Γνωρίζουμε πως ο πλακούντας υφίσταται μεταβολές κατά τη διάρκεια της κύησης και μπαίνει σε μια διαδικασία γήρανσης ήδη πριν από την 40η εβδομάδα. Σε εγκυμοσύνες μεγαλύτερης διάρκειας αναφέρεται σαφής ανεπάρκεια του πλακούντα, που δεν του επιτρέπει να υποστηρίξει το κύημα, αν και δεν αναφέρονται ιδιαίτερα ιστολογικά χαρακτηριστικά.

Οι Hitschold et al. προσπάθησαν, σε 253 παρατεταμένες εγκυμοσύνες, να συνδέσουν την καθυστερημένη ωρίμανση του πλακούντα με το αποτέλεσμα του τοκετού και τα ευρήματα απο την ομφαλική αρτηρία, και να δουν εάν θα ήταν δυνατό να προβλέψουν τον κίνδυνο πριν τον τοκετό, χρησιμοποιώντας το παλμικό Doppler. Με κριτήριο το βαθμό ωρίμανσης των λαχνών, βρέθηκε ότι στις περιπτώσεις όπου υπήρχε διάσπαρτη καθυστέρηση της ωρίμανσης, το ποσοστό των καισαρικών και της περιγεννητικής θνησιμότητας ήταν μεγαλύτερο και το βάρος γέννησης των νεογνών μικρότερο, σε σχέση με τις περιπτώσεις όπου η ωρίμανση των λαχνών ήταν φυσιολογική ή υπολειπόταν μονον τοπικά. Στις περιπτώσεις καθυστερημένης ωρίμανσης βρέθηκε επίσης σημαντικά αυξημένο το R.I. και παθολογικά τα κύματα ταχύτητας ροής του αίματος στην ομφαλική αρτηρία.

Πώς θα πρέπει να αντιμετωπίζεται η παρατασική εγκυμοσύνη;

Υπάρχει μεγάλη συζήτηση γύρω από το πώς να χειριστεί κανείς μια παρατεταμένη κύηση χωρις επιπλοκές. Κέντρο όλων των χειρισμών είναι η κατάσταση του εμβρύου όσο προχωρά η εγκυμοσύνη . Μπορεί κάποιος να δράσει «ενεργητικά» ( active management), ή «συντηρητικά»(expectant management). H «ενεργητική» δράση αφορά στην πρόκληση τοκετού μετά απο 41 εβδ κύησης. Χορηγούνται παράγοντες όπως προσταγλανδίνες, ωκυτοκίνη και αν χρειαστεί γίνεται αμνιοτομή. Με τη «συντηρητική» αντιμετώπιση, η κύηση παρακολουθείται και φτάνει σε ηλικία 42 εβδ ή και περισσότερο. Τοκετός προκαλείται μόνο εάν η διαστολή ή/και η εξαλείψη του τραχήλου είναι ικανοποιητική ή εάν το έμβρυο κινδυνεύει.

Οι μελέτες δείχνουν ότι η περιγεννητική θνησιμότητα είναι παρόμοια στα έμβρυα που γεννήθηκαν φυσιολογικά στο τέλος της κύησης και τα παρατασικά έμβρυα. Παρ’όλα αυτά παραμένει ο κίνδυνος της περιγεννητικής νοσηρότητας, όπως η εισρόφηση μηκωνίου, η καταπόνηση του εμβρύου στον τοκετό η μακροσωμία, και ότι αυτές συνεπάγονται.Η αξία της πρόκλησης τοκετού είναι διφορούμενη, καθώς μπορεί να καταλήξει σε περισσότερο επεμβατική παρεμβολή, χωρίς απαραίτητα να προστατεύει το έμβρυο από την υποξία και την περιγεννητική θνησιμότητα από ασφυξία.

Επομένως, συστήνεται πρόκληση τοκετού στις εγκύους 41+ εβδ. όταν πρόκειται να μειώσει την πιθανότητα περιγεννητικού θανάτου και καισαρικής λόγω δυστοκίας. Η παρακολούθηση του εμβρύου και η λήψη της απόφασης για πρόκληση τοκετού στηρίζεται στα δεδομένα που παίρνουμε κυρίως από το Doppler, αλλά και από τη μελέτη του βιοφυσικού προφίλ του εμβρύου.

Συμπερασματικά, η χρήση της υπερηχογραφίας Doppler, για την εκτίμηση των εμβρύων σε υψηλού κινδύνου εγκυμοσύνες, είχε ως αποτέλεσμα

• Μείωση των περιγεννητικών θανάτων
• Μείωση των περιπτώσεων που προκλήθηκε τοκετός
• Μείωση των επισκέψεων στο νοσοκομείο
• Μείωση της συχνότητας εμφάνισης δυσμενών αποτελεσμάτων μετά τον τοκετό

Παρά τη χρήση του Doppler, δεν παρατηρήθηκε διαφορά ως προς την καταπόνηση του εμβρύου κατά τον τοκετό και ως προς τη συχνότητα των καισαρικών τομών.

Βιβλιογραφία

1. Color Doppler Sonography in Gynecology and Obstetrics, W.Schmidt, A. Kurjak, Thieme Publising
2. Placentaland Fetal Doppler, Kypros Nikolaides, Juseppe Lizzo, Kert Hecher, Parthenon Publising
3. Review: Fetal testing in postdates, P. D. Boddy and M. Y. Divon, Curr. Opin. Obstet. Gynecol. 1997, 9:79-52
4. Review: Fetal echocardiography and doppler ultrasonography in the post-term fetus, Clin. Obstet. Gynec., 1989, 32: 245-256.
5. The use of fetal echocardiography for predicting intrapartum fetal heart rate patterns in the post-term pregnancy, Horenstein et al., Ultrasound Obstet Gynecol 1971, 11; 1(6), 395-400.
6. Fetal arterial and venous Doppler parameters interpretations of oligohydramnios in post-term pregnancies, Selam B. et al., Ultrasound Obstet Gynecol, 2000, 5 ; 15(5): 403-406.
7. Histologic placenta findings in prolonged pregnancy: correlation of placental retarded maturation, fetal outcome and Doppler sonographic findings in the abililical artery. Hitschold T. et al. Z Geburtshilfe Perinatol, 1989, 1-2; 193(1): 42-6.
8. www.obgyn.net/us/us.asp day of access 6/4/2005
9. www.healthsystem.virginia.edu/uvahealth/peds_hrpregnant/postterm.cfm. day of access 6/4/2005
10. hygeia.org/poems23.htm

Μαρίνη Ευτέρπη, Φοιτήτρια Ιατρικής Σχολής
Β’ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Αρεταίειο Νοσοκομείο
Διευθυντής: Καθηγητής Γ. Κ. Κρεατσάς