Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι λοιμώξεις αποτελούν σπάνιο αίτιο σποραδικών αυτόματων αποβολών και σύμφωνα με τους νόμους των πιθανοτήτων οι ΕΑΑ που οφείλονται σε μικροβιακά αίτια εμφανίζονται με πολύ μικρότερη συχνότητα. Στην ιατρική βιβλιογραφία οι λιγοστές ενδείξεις της σχέσης των λοιμώξεων με τις ΕΑΑ παραμένουν ενδείξεις, καθώς γενικά δεν μπορούν να αποδειχθούν σε προοπτικές μελέτες. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη μικρή συχνότητα με την οποία ο μικροβιακός παράγων συμπράττει με τον παράγοντα ‘μητέρα’ για να προκαλέσει επανειλημμένες αποβολές. Η ευαισθησία της ασθενούς στις χρόνιες λοιμώξεις πρέπει να παίζει σπουδαίο ρόλο σε ορισμένες τουλάχιστον από τις αναφερόμενες περιπτώσεις. Παράγοντες που προδιαθέτουν σε σοβαρές χρόνιες λοιμώξεις όπως η ανοσοκαταστολή, είναι σπάνιες στον πληθυσμό αυτό, και έτσι περνάνε απαρατήρητοι σε ευρείες μελέτες. Πιθανοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στον κίνδυνο αποβολής, λόγω λοίμωξης, είναι οι ακόλουθοι:

1. πρωτογενής έκθεση στην αρχή της εγκυμοσύνης
2. η ικανότητα του μικροοργανισμού να προκαλεί μόλυνση του πλακούντα
3. η δημιουργία μιας κατάστασης μολυσματικού φορέα
4. και η ανοσοκαταστολή προκαλούμενη από ανοσοκατασταλτικά, χημειοθεραπεία, κορτικοστεροειδή, AIDS.

Η έκθεση σε μικρόβιο που μπορεί να δημιουργήσει χρόνια λοίμωξη που μπορεί να διασπαρθεί στον πλακούντα σε ανοσοκατασταλμένο ασθενή είναι ίσως η πιο προφανής κατάσταση κινδύνου για σύνδρομο καθ’ έξιν αποβολών. Στην ιατρική πράξη ρουτίνας δεν είναι απαραίτητο ή επαρκές να ελέγχουμε για όλες τις σπάνιες καταστάσεις, αρκεί να έχουμε γνώση των σπάνιων αυτών πιθανοτήτων.

Οι περισσότεροι ασθενείς με ΕΑΑ δεν θα επωφεληθούν από μια εκτεταμένη μικροβιολογική διερεύνηση. Όλοι οι ασθενείς πρωτίστως πρέπει να κατηγοριοποιηθούν σε μια από τις κατηγορίες κινδύνου όπως φαίνεται στον πίνακα 7.

Πίνακας 7: προτεινόμενη μικροβιολογική εκτίμηση ανά κατηγορία σε ασθενείς με ΕΑΑ

Η σωστή εκτίμηση περιλαμβάνει πλήρες ιστορικό και κλινική εξέταση για αποκλεισμό χρόνιας νόσου. Θολή τραχηλική βλέννη στην γυναικολογική εξέταση υποδεικνύει χλαμυδιακή λοίμωξη ή γονόρροια. Καλλιέργειες για χλαμύδια ή γονόκοκκο πρέπει να ληφθούν εάν το ιστορικό ή η κλινική εξέταση πιθανολογούν τη διάγνωση, ή αν υπάρχει αυξημένη επίπτωση στον συγκεκριμένο πληθυσμό. Ορολογική εξέταση για σύφιλη και HIV είναι χρήσιμη αν το ιστορικό του ασθενούς είναι επιβαρυμένο με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Πολλοί ασθενείς με ΕΑΑ είναι υγιείς, μονογαμικοί και χαμηλού κινδύνου για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Αυτοί ανήκουν στην κατηγορία 1 του πίνακα 7 όπου ο μικροβιολογικός έλεγχος έχει μικρή αξία. Παρόλο που η συσχέτισή τους με ΕΑΑ δεν επιβεβαιώνεται, ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα πρέπει να ελεγχθούν. Από τους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς δεν είναι όλοι χρονίως πάσχοντες, και οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν κάνουν επανειλημμένες αποβολές. Ανοσοκατασταλμένες γυναίκες με ΕΑΑ πρέπει να ελέγχονται για χρόνια λοίμωξη από HSV, CMV, Toxoplasma και L. Monocytogenes. Οι τίτλοι αντισωμάτων για το Toxoplasma δεν φανερώνουν παρασιταιμία αλλά κατάλληλα βιοπτικά δείγματα από τη μητέρα ή το έμβρυο με κύστεις Toxoplasma gondii επιβεβαιώνουν τη διάγνωση.

Τελικά καταλήγουμε ότι η έρευνα για τα μικροβιακά αίτια των ΕΑΑ δεν έχει κατ’ ουδένα λόγο τελματωθεί. Υπάρχει η υπόθεση ότι ο αποικισμός του γεννητικού συστήματος από χλαμύδια, ουρεάπλασμα και μυκόπλασμα δεν είναι ίσως εκλυτικά αίτια ΕΑΑ, αλλά δείκτες κάποιου άλλου άγνωστου παράγοντα που συμμετέχει στον μηχανισμό των επανειλημμένων αποβολών. Ο παράγοντας αυτός θα μπορούσε να είναι ένα μικρόβιο το οποίο δεν έχει ακόμα αναγνωριστεί.

Β’ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Αρεταίειο Νοσοκομείο
Διευθυντής: Καθηγητής Γ. Κ. Κρεατσάς
Συντονιστής : Σπ. Δενδρινός, Αναπληρωτής Καθηγητής
Αθήνα, Νοέμβριος 2005