Για τη διερεύνηση της αλλοάνοσης αιτιολογίας των καθ’ έξιν αποβολών θα πρέπει πρώτα να έχουμε αποκλείσει κάποια άλλα πιθανά αίτια. Η διαγνωστική προσέγγιση πρέπει να ακολουθεί ένα συγκεκριμένο αλγόριθμο ώστε να φαίνεται ποιες ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από την ανοσοθεραπεία.

Η διερεύνηση πρέπει να περιλαμβάνει:

1. Λήψη αναλυτικού ιστορικού, ατομικού και οικογενειακού
2. Κλινική εξέταση του ζευγαριού
3. Σπερμοδιάγραμμα
4. Καταγραφή θερμομετρικού διαγράμματος
5. Απεικονιστικές μεθόδους (υστεροσαλπιγγογραφία – φλεβογραφία)
6. Ενδοκρινικό έλεγχο
7. Ιολογικό και μικροβιολογικό έλεγχο
8. Καρυότυπο ζεύγους
9. Έλεγχο αυτοαντισωμάτων (αντιφωσφολιπιδικών, αντιπυρηνικών, αντιθυρεοειδικών)
10. Έλεγχο αντιπατρικών αντισωμάτων ( APCA )

Η κύρια εξέταση για την αξιολόγηση των αλλοάνοσων αιτίων είναι έλεγχος των αντιπατρικών αντισωμάτων, κατά την οποία λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ της τελευταίας αποβολής και της εξέτασης – έχει ιδιαίτερη σημασία όταν διενεργείται μέσα στους 6 πρώτους μήνες από την προηγηθείσα αποβολή, ενώ, όπου κρίνεται απαραίτητο, ακολουθεί και έλεγχος με λεμφοκυτταροτοξικά αντισώματα με τη μέθοδο της μεικτής λεμφοκυτταρικής καλλιέργειας (MLR).

Γενικά, τα APCA ανευρίσκονται στο 20% των φυσιολογικών κυήσεων και παράγονται προς το τέλος της κύησης. Ακόμη, ανευρίσκονται και στο 20% των γυναικών με καθ’ έξιν αποβολές. Κατά κανόνα, ασθενείς με θετικά APCA στην αρχική μέτρηση έχουν καλές πιθανότητες στην επόμενη κύησή τους και δεν πρέπει να λαμβάνουν ανοσοθεραπεία, ενώ η θετικοποίηση των APCA μετά τη χορήγηση ανοσοθεραπείας δεν θεωρείται απαραίτητα στοιχείο επιτυχίας.

Η εξέταση είναι εύκολη και ευρέως διαθέσιμη. Γίνεται με διασταυρούμενη αντίδραση (cross-match), δηλαδή γίνεται διασταύρωση ορού γυναίκας με πατρικά λεμφοκύτταρα σε εξαρτώμενη από το συμπλήρωμα κυτταροτοξική δοκιμασία (CDC) σε διάφορες θερμοκρασίες. Η παρουσία αντιπατρικών αντισωμάτων είναι ενδεικτική ανοσολογικής απάντησης προς τα πατρικά αντιγόνα και αποτελεί έμμεσο δείκτη. Είναι κατανοητό ότι η μέτρηση των APCA έχει επικρατήσει σε σχέση με τη μεικτή αντίδραση λεμφοκυττάρων (MLR) λόγω της ευκολίας της και του μικρότερου κόστους. Πρέπει να τονιστεί ότι η εξέταση είναι ποιοτική και αξιόπιστη σε ποσοστό 58-70%, ενώ σε μια παραλλαγή της που εξαρτάται από αντίσωμα (ADCC) η αξιοπιστία αυξάνει σε 86-90%. Έχει επίσης προταθεί και η χρήση της κυτταρομετρίας ροής για τον έλεγχο των APCA μετά από cross-match.

Β’ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών
Αρεταίειο Νοσοκομείο
Διευθυντής: Καθηγητής Γ. Κ. Κρεατσάς
Συντονιστής : Σπ. Δενδρινός, Αναπληρωτής Καθηγητής
Αθήνα, Νοέμβριος 2005